Η προσπάθεια για Έλληνο-Αρμενική συνομοσπονδία (1918-1921)

 Πως οι Μπολσεβίκοι Εβραίοι, και ο διχασμός έπνιξαν στο αίμα τους Αρμένιους και Πόντιους

του Βλάση Αγτζίδη

Η πολιτική σημασία της πρόσφατης στρατιωτικής συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και της Αρμενίας είναι μεγάλη. Aπόδειξη τούτου ήταν η αντίδραση της Τουρκίας, η οποία ένοιωσε απειλούμενη από την σύμπραξη των δύο ιστορικών εθνών της περιοχής μας. Δεν είναι ασήμαντο το γεγονός ότι ο γεωγραφικός χώρος που καταλαμβάνει η σημερινή Τουρκία ανήκε πριν την έλευση των Τούρκων από την Κεντρική Ασία στους Έλληνες και στους Αρμένιους. Επιπλέον οι Έλληνες και οι Αρμένιοι υπήρξαντα θύματα των εθνικών εκκαθαρίσεων στην Μικρά Ασία και στην Ανατολία στις αρχές του αιώνα μας προκειμένου να δημιουργηθεί η σύγχρονη Τουρκία.

Οι Έλληνες και οι Αρμένιοι συναντήθηκαν πολιτικά και στις αρχές του αιώνα όταν βάδισαν το δρόμο της χειραφέτησής τους συγκρουόμενοι με το τουρκικό κράτος. Η ελληνική παρέμβαση στον χώρο του Καυκάσου έγινε μέσω της δράσης των πολυάριθμων ελληνικών πληθυσμών του Πόντου και των πολιτικών στόχων για δημιουργία δεύτερου ελληνικού κράτους στην περιοχή.

Οι σχέσεις μεταξύ των Ελλήνων και των Αρμενίων δεν ΄ήταν πάντοτε καλές. Πολλές φορές πολέμησαν μαζί κατά του κοινού εχθρού αλλά υπήρχαν και φορές που συγκρούστηκαν με μεγάλη ένταση.

Οι Ελληνες της Αρμενίας

Μετά την κατάρρευση της τσαρικής Ρωσίας, τον Μάρτιο του 1917, δημιουργήθηκε στον Καύκασο η Αρμενική Δημοκρατία. Στα εδάφη της κατοικούσαν πολυάριμοι ελληνικοί πληθυσμοί, κυρίως στις περιοχές Καρς και Αρνταχάν. Ο ελληνικός πληθυσμός οργανώθηκε στο "Εθνικό Συμβούλιο Ελλήνων" και αγωνίστηκε με κάθε τρόπο για την αυτονομία του και την υπεράσπιση των συμφερόντων του. Η κατάσταση που επικρατούσε στη νεαρή αυτή Δημοκρατία ήταν σχεδόν χαώδης.

Οι επιδρομές των Τούρκων και το πλήθος των προσφύγων δημιουργούσε αξεπέραστες δυσκολίες. Ο ελληνικός πληθυσμός για να αντιμετώπιση όλα αυτά τα προβλήματα συσπειρώθηκε γύρω από τις οργανώσεις του. Όπως προκύπτει από τα αρχεία του Εθνικού Συμβουλίου Ελλήνων της Αρμενίας,από παντού έφταναν διαμαρτυρίες των ελληνικών κοινοτήτων για την στάση της Αρμενικής κυβέρνησης. Το κύριο ζήτημα που αντιμετώπιζαν ήταν η αντιμετώπιση της βίαιης επιστράτευσης. Η πίεση αυτή ενίσχυσε τις τάσεις μετανάστευσης που είχαν εμφανιστεί στον ελληνικό πληθυσμό.

Στις 14 Ιουλίου 1918 συγκλήθηκε στο Καρς το Α' Συνέδριον των Ελλήνων της Αρμενικής Δημοκρατίας. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι ο ελληνικός πληθυσμός βρισκόταν τους 5 τελευταίους μήνες σε πόλεμο με οπλισμένες ομάδες Κούρδων. Δεν αποδέχθηκε την επιστράτευση που προωθούσε η αρμενική κυβέρνηση και απαιτούσε δικαιώματα αυτοδιοίκησης και διεύρυνση των δικαιωμάτων του Εθνικού Συμβουλίου.

Η προέλαση των Τούρκων, ως αποτέλεσμα της συνθήκης του Μπρέστ Λιτόφσκ μετέφερε σε άλλο σημείο το κέντρο βάρους. Άρχισε η φυγή των 70.000 Ελλήνων προς το Βορρά. Η αποχώρηση την περιοχή του Κυβερνείου του Καρς δεν έγινε παντού ομαλά. Σε μερικές περιοχές παρατηρήθηκαν, εκτός από τις συγκρούσεις με τα άτακτα σώματα των μουσουλμάνων και συγκρούσεις των ελληνικών και των αρμενικών δυνάμεων με αποκορύφωμα τα γεγονότα που έγιναν στο χωριό Καράκλησσέ. Η αφορμή δόθηκε από την απαίτηση των Αρμενίων για παραχώρηση αλόγων. Η άρνηση των Ελλήνων οδήγησε σε σκληρή μάχη με πολλά θύματα και από τις δύο πλευρές. Η κατάληψη του χωριού από τα αρμενικά στρατεύματα ακολουθήθηκε από σφαγή του εναπομείναντος πληθυσμού.

Οι δραματικές εξελίξεις με την προέλαση των Τούρκων, συνδυασμένες με την αδυναμία συνεννόησης των Ελλήνων και Αρμενίων για κοινή στρατιωτική δράση, όπως φάνηκε από το περιστατικό της Καρακλησέ, οδήγησε στη διάλυση την ελληνική στρατιωτική οργάνωση.

Μετά τον πόλεμο!

Η ήττα των Κεντρικών Δυνάμεων το Νοέμβριο του 1918 αναζωπύρωσε τις ελπίδες των Αρμενίων και των Ελλήνων του Πόντου, για επίλυση του εθνικού ζητήματος. Οι ελληνοαρμενικές σχέσεις, εάν εξαιρέσουμε την περιοχή του Καρς, ήταν θαυμάσιες. Σε πολλά μέρη οι Έλληνες και οι Αρμένιοι τελούσαν από κοινού μνημόσυνα για τους "κατά τους διωγμούς του πολέμου διαρκούντος απολεσθέντων". Στην Ευρώπη οργανώθηκαν κοινά ελληνοαρμενικά συλλαλητήρια "προς απελευθέρωσιν Ελλήνων και Αρμενίων Μικράς Ασίας".

Το ποντιακό κίνημα έθεσε το ζήτημα της δημιουργίας ελληνικού κράτους στον Πόντο. Η Εθνοσυνέλευσις του Πόντου, η "Ανατολική Βουλή του Ελληνισμού" όπως αποκλήθηκε, αποφάσισε ότι "το συμφέρον της πατρίδος απαιτεί την οριστικήν αναγνώρισιν της ελευθερίας του Πόντου και την δημιουργία Ελληνικού ανεξαρτήτου κράτους".

Άρχισε ο επίσημος διάλογος μεταξύ Ελλάδας και Αρμενίας για την αμοιβαία υποστήριξη των αιτημάτων στα συνέδρια της ειρήνης. Οι Αρμένιοι δήλωναν υποστήριξη στις ελληνικές διεκδικήσεις "επί της Κωνσταντινουπόλεως, Σμύρνης και βιλαετίου Τραπεζούντος".

Πολύ σύντομα παρατηρήθηκε αλλαγή της στάσης και οι Αρμένιοι άρχισαν να διεκδικούν έξοδο του αρμενικού κράτους στον Εύξεινο Πόντο. Η διεκδίκηση της περιοχής Τραπεζούντας από τους Αρμενίους κατέστη πρόδηλος και η κίνηση των Ελλήνων του Πόντου για ανεξαρτησία θεωρήθηκε ότι συνιστούσε "διάθεσιν επιθετική κατά των Αρμενίων". H επίσημη θέση της Ελλάδας στην αρχή του 1919 ήταν η υποστήριξη της ανεξαρτησίας της Αρμενίας συμπεριλαμβομένης της περιοχής Τραπεζούντας. Ο Βενιζέλος δήλωνε ότι συμφωνεί με την ενσωμάτωση του βιλαετίου Τραπεζούντας στο αρμενικό κράτος.

Οι δηλώσεις αυτές "έγιναν πρόξενοι αλγεινών εντυπώσεων εις Ποντίους".Σφοδρή υπήρξε η αντίδραση των ποντιακών οργανώσεων στην τοποθέτηση αυτή. Oι οργανώσεις των Ελλήνων του Πόντου κατέκλυσαν το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος με πλήθος καταγγελιών και τηλεγραφημάτων διαμαρτυρίας. Από τη Μασσαλία, το Λονδίνο, το Αλγέρι, τη Νέα Υόρκη, τη Νεβάδα, το Νιου Τζέρσεϋ κ.λπ. καταγγέλουν "την προβαλλόμενη ιδέα καθ' ήν η πατρίς ημών φέρεται περιλαμβανομένη εντός μέλλοντος αρμενικού κράτους". Διακήρυσσαν ότι "Ο Εύξεινος Πόντος υπήρξε πάντοτε χώρα ανεξάρτητος μέλλεται δε να ζήση εκ νέου ελεύθερος απαλασσόμενος της τουρκικής κυριαρχίας".

Ως αποτέλεσμα των αντιδράσεων αυτών άλλαξε η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης. Επιλλέχθηκε η πολιτική της ενεργούς ανάμιξης στα πράγματα του Πόντου και του Καυκάσου και αποστάλθηκαν ο συνταγματάρχης Δ. Καθενιώτης και ο Ι. Σταυριδάκης στην περιοχή. Στα πλαίσια του ελληνικού στρατού άρχισε παράλληλα η συγκρότηση ποντιακών ταγμάτων με στόχο την αποστολή τους στον Πόντο.

Μετά την απόβαση του Κεμάλ στις 19 Μαϊου 1919 στη Σαμψούντα και τη συγκρότηση του τουρκικού εθνικιστικού στρατού, οι συγκρούσεις άρχισαν να πολλαπλασιάζονται. Οι άτακτες συμμορίες των Τούρκων ληστών και φυγόδικων νομιμοποιήθηκαν. Ο Χρύσανθος με υπόμνημά του προς τον Βρεττανό πρωθυπουργό ζήτησε ενίσχυση του ποντιακού κινήματος. Η γενικώτερη όμως στάση των συμμάχων ήταν αρνητική. Οι Τούρκοι φοβόνταν το ποντιακό κίνημα καθώς και την πιθανότητα ενίσχυσής του από την Ελλάδα. Στον Καύκασο άρχισαν μεγάλες συγκρούσεις με τους άτακτους μουσουλμάνους. Τα ελληνικά χωριά βρέθηκαν ξανά σε κίνδυνο. Οι Αρμενικοί πληθυσμοί αντιμετώπιζαν και πάλι τον κίνδυνο της γενοκτονίας λόγω της εξέγερσης των ντόπιων μουσουλμάνων.

Οι προτάσεις

Στην Ελλάδα απορρίφθηκε από την κυβέρνηση η αγωνιώδης πρόταση των Ποντίων για επέμβαση, την χρηματοδότηση της οποίας αναλάμβαναν οι ίδιοι.. Ο Ι. Σταυριδάκης με υπόμνημά του από την Τιφλίδα θεωρούσε ρεαλιστική και επιβεβλημένη την ελληνική επέμβαση στον Πόντο και πρότεινε την αποστολή ελληνικού στρατού στην περιοχή με στόχους την απελευθέρωση μιας "ελληνικής επαρχίας οία ο Πόντος", την περικύκλωση του τουρκικού στρατού και την επιβεβαίωση του ρόλου της Ελλάδας στο χώρο της Υπερκαυκασίας.

Ο Ι. Σταυριδάκης θεωρούσε ότι η ιστορική συγκυρία προσέφερε μια μοναδική ευκαιρία στην Ελλάδα για να κατοχυρώσει τη θέση της στην περιοχή και να απελευθερώσει τον κατεχόμενο Πόντο.

Το Νοέμβριο του 1919 ο Σταυριδάκης τηλεγράφησε στην Αθήνα αναφέροντας ότι μόνο με τη στρατιωτική συνεργασία του ελληνικού και του αρμενικού στοιχείου μπορεί να αντιμετωπιστεί η κατάσταση. 

Μετέφερε προς την ελληνική κυβέρνηση την πρόταση του Υπατου Αρμοστή των συμμάχων στην Αρμενία συν/ρχη Χάσκελ, την αποστολή 10.000 τουφεκιών σημειώνοντας παράλληλα ότι η αρμενική κυβέρνηση αποδέχτηκε τον εξοπλισμό των ντόπιων Ελλήνων. Τα όπλα αυτά μεταφέρθηκαν με το πλοίο "Ελευθερία". Τον ίδιο μήνα ο συν/χης Δ. Καθενιώτης πρότεινε στον Βρεττανό πρέσβυ στην Αθήνα να αποσταλεί στο Βατούμι το τάγμα Ποντίων που είχε δημιουργηθεί στα πλαίσια του ελληνικού στρατού. Τον Ιανουάριο επαναλαμβάνει τις προτάσεις του στο Βρεττανό Αρμοστή του Βατούμι για μια ελληνο-βρεττανική επέμβαση κατά των Τούρκων εθνικιστών και των μπολσεβίκων. Η πρόταση αυτή συναντά την άρνηση της βρεττανικής πλευράς.

Με αφορμή την Βρεττανική άρνηση, ο Ε. Βενιζέλος άλλαξε και πάλι άποψη για το ποντιακό ζήτημα και έσπευσε να δηλώσει: "...θεωρώ όλως απίθανον ότι θα ληφθεί περί τούτων (σ.τ.σ. των Ελλήνων του Πόντου) ειδική πρόνοια, πλην των γενικών εγγυήσεων, ως ζητούν να επιτύχουν υπέρ των ξένων εθνοτήτων, όσαι θα παραμείνωσιν υπό Τουρκικήν Κυριαρχίαν". Οι δηλώσεις του Ε. Βενιζέλου προκάλεσαν την άμεση αντίδραση των στελεχών του ποντιακού κινήματος. Ο μητροπολίτης Τραπεζούντας Χρύσανθος τον χαρακτήρισε "απληροφόρητο στο ζήτημα του Πόντου".

Έλληνο-αρμενική συνομοσπονδία.

Οι εξελίξεις αυτές οδήγησαν τους Πόντιους στο να υιοθετήσουν τη γραμμή της Αθήνας και να αντιμετωπίσουν ενιαία το ζήτημα Πόντου-Αρμενίας. Η γραμμή της ελληνικής κυβέρνησης ήταν να επιδιωχθεί πάσει θυσία συμφωνία με τους Αρμενίους. Στο πλαίσιο αυτό αποστάλθηκε βοήθεια στον αρμενικό στρατό.

O Χρύσανθος, εκπροσωπώντας τις ποντιακές οργανώσεις, πήγε πρώτα στην Τιφλίδα για συνομιλίες με τους Γεωργιανούς ηγέτες και κατόπιν στην αρμενική πρωτεύουσα Εριβάν. Εκεί, από τις 10 ως τις 16 Ιανουαρίου 1920, πήρε μέρος σε συνδιάσκεψη με την αρμενική κυβέρνηση. Η συμφωνία υπογράφηκε από τον Αρμένιο πρωθυπουργό Χατισιάν και τον Μητροπολίτη Χρύσανθο. Παράλληλα Αρμένιοι αξιωματικοί και ο συνταγματάρχης Καθενιώτης υπέγραψαν στρατιωτική συμφωνία. Η πολιτική συμφωνία πρόβλεπε ομοσπονδία Ελλήνων και Αρμενίων. Η στρατιωτική συμφωνία πρόβλεπε για τα ελληνικά στρατεύματα που επρόκειτο να επιβιβαστούν στην Τραπεζούντα, την προώθησή τους ως το Ερζερούμ με στόχο την προστασία του ελληνικού στοιχείου. Παράλληλα ο αρμενικός στρατός θα υπεράσπιζε τα σύνορα του Καυκάσου.

Τα δύο μέρη δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν στις λεπτομέρειες. Οι Έλληνες πρότειναν συνομοσπονδία Πόντου-Αρμενίας με την εξής διατύπωση: 

• "Ο Πόντος, ο οποίος συνίσταται εκ του βιλαετίου Τραπεζούντος, τον καζά Σαμψούντος, τον καζά της Αμασείας και τον καζά της Σινώπης, σχηματίζει με την Αρμενία μια Ποντιο-Αρμενική ομοσπονδία".Οι Αρμένιοι από την πλευρά τους πρότειναν, με τις υπογραφές των Χατισιάν, Ζασουλιάν και Τσαρπασιάν την εισδοχή του Πόντου στο κρατικό συγκρότημα της Αρμενίας ως εξής: "Ο Πόντος εισέρχεται στο συγκρότημα της Αρμενικής Δημοκρατίας ως μία ομοσπονδιακή ενότης με ένα και μόνο στρατό, ένα ισχύον νόμισμα, με μία ταχυδρομική και τηλεγραφική υπηρεσία... με μία εξωτερική πολιτική και ένα μόνο κοινοβούλιο αφήνωντας στα εσωτερικά ζητήματα του Πόντου την ελευθερία να διοικήσουν με τα δικά τους όργανα".

Ο Κ. Κωνσταντινίδης, ηγέτης του ποντιακού κινήματος και πρόεδρος του"Παμποντίου Συνεδρίου" της Μασσαλίας, κατάγγειλε τις δηλώσεις Αχαρονιάν, προέδρου της αποστολής της Αρμενικής Δημοκρατίας, για "την ανάγκην παραχωρήσεως εξόδου εις την θάλασσα, από Τριπόλεως μέχρι και Χόπας". Αφού επανέλαβε ότι "Ιστορικώς και εθνολογικώς τα εν λόγω εδάφη είναι ελληνικά" καταγγειλε τον Αχαρονιάν ότι αγνοούσε την συμφωνία ποντιο-αρμενικής ομοσπονδίας, ότι αποκήρυσσε με τον τρόπο αυτό "την εχέφρονα πολιτικήν της συμπράξεως των δύο εθνών" και ότι διακατέχεται από "πνεύμα Ιμπεριαλιστικής επεκτάσεως εις βάρος γείτονος έθνους"

Το γεγονός της διαφορετικής αντίληψης περί συμφερόντων του κάθε έθνους και της αμοιβαίας καχυποψίας που επικρατεί απομακρύνει τις δύο πλευρές. Ο Βενιζέλος, παρ' ότι επαναλάμβανε ότι "Δεν θα εδυσαρεστούμην εάν επρόκειτο να συνδεθεί ο Πόντος με την Αρμενία" άλλαξε άποψη κάτω από το φως των νέων δεδομένων στο χώρο του Πόντου. Ο συν/χης Δ. Καθενιώτης κατάθεσε την τελική του έκθεση με την οποία πρότεινε τη στρατιωτική επέμβαση του ελληνικού στρατού στον Πόντο με στρατηγικό στόχο τη δημιουργία ελληνικού κράτους και την αποκοπή του δρόμου επικοινωνίας Τούρκων- μπολσεβίκων.

Ζητούσε επίσης από τις ελληνικές στρατιωτικές ομάδες του Καυκάσου να είναι έτοιμες για εκστρατεία στον Πόντο. Στην έκθεση Καθενιώτη διατυπώθηκαν οι εξής σκέψεις:

• " Εχομεν λοιπόν άμεσον συμφέρον και δια την ίδρυσιν του Αρνενικού Κράτους και δια το της Κιλικίας. Αλλ' εκείνο, όπερ θα μας εξησφάλιζε ριζικώτερον, είναι η σύμπηξις ενός Κράτους του Πόντου, το οποίον φυσικά θα εκανόνιζε την εκάστοτε στάσιν του με τας υποδείξεις των Αθηνών..."

Ο Ε. Βενιζέλος ανακοίνωσε στον Λόϋνδ Τζωρτζ το σχέδιο του για επέμβαση στον Πόντο με στόχο τη δημιουργία ελληνικού κράτους. Όμως στις 14 Νοεμβρίου 1920 ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές. Η φιλοβασιλική παράταξη κέρδισε την εξουσία δίχως να έχει κανένα σχέδιο για τον Πόντο, ούτε καν για την Μικρά Ασία. Τον Δεκέμβριο οι Τούρκοι νίκησαν τον αρμενικό στρατό, με την αμέριστη υποστήριξη των μπολσεβίκων που επεκτείνονταν προς το νότο και κατέλυαν τις Δημοκρατίες του Καυκάσου. H ήττα του ελληνικού στρατού στην Μικρά Ασία τον Αύγουστο του 1923 επικύρωσε την κυριαρχία των Τούρκων στον χώρο.

Πηγή
http://dia-kosmos.blogspot.gr/

Η παραχάραξη της Ιστορίας στα τουρκικά σχολικά βιβλία

Πόπη Παπαγεωργίου

Ιανουάριος - Μάρτιος 2015, τεύχος 84

Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ιστορία είναι γνωστό πως δεν είναι και οι καλύτερες. Δείχνει να προτιμά τη μυθολογία έναντι των πραγματικών γεγονότων. Και για να είναι βέβαιο το κράτος ότι όλα είναι όπως πρέπει, τα πάντα περνούν από τη σωστή... μορφοποίηση, με πρώτα και καλύτερα τα σχολικά βιβλία.

Τα βιβλία που διδάσκονται στα σχολεία της Τουρκίας προετοιμάζονται από το υπουργείο Εθνικής Εκπαίδευσης (ΜΕΒ) ή πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο Κατάρτισης και Εκπαίδευσης, γράφει ο Τούρκος πανεπιστημιακός Τανέρ Ακτσάμ στην εφημερίδα Armenian Weekly. Γι' αυτό και υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της σχολικής διδακτικής ύλης και των κυβερνητικών πολιτικών. Εάν ανατρέξει κανείς σε βιβλία ιστορίας του δημοτικού και του γυμνασίου που διδάσκονται τα παιδιά την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, μπορεί να μάθει την «αλήθεια» της Τουρκίας για τη Γενοκτονία των Αρμενίων.

«Διατρέχοντας τα βιβλία Ιστορίας, βρήκα πράγματα που πρέπει να τα χαρακτηρίσω σοκαριστικά και λυπηρά» σημειώνει ο Τανέρ Ακτσάμ.
Τα βιβλία χαρακτηρίζουν τους Αρμενίους ως ανθρώπους «που είναι εγκάθετοι ξένων, οι οποίοι έχουν στόχο να διασπάσουν το κράτος και τη χώρα και που δολοφόνησαν Τούρκους και μουσουλμάνους».

Την ίδια ώρα η Γενοκτονία των Αρμενίων αναφέρεται ως «Αρμενικό Ζήτημα» στα σχολικά βιβλία και περιγράφεται ως ένα ψέμα που λέγεται για να εξηγηθούν οι παραπάνω συμπεριφορές και στόχοι, ενώ αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας που κινδυνεύει επίσης από τις ιεραποστολές και τις δραστηριότητές τους.

Τα βιβλία είναι γραμμένα με πρόχειρο και αυθαίρετο τρόπο. «Ακόμα και μια στοιχειώδη έρευνα στο Google θα βελτίωνε το προϊόν που περιλαμβάνεται στα βιβλία, τα οποία είναι γεμάτα κραυγαλέα λάθη. Κατά τη γνώμη μου, αυτά τα σχολικά βιβλία αποτελούν ύψιστη πράξη ασέβειας προς τους μαθητές της σημερινής Τουρκίας» γράφει ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός.

Eίναι φανερό πως όλο αυτό έχει στόχο την καταστροφή της ταυτότητας των Αρμενίων. Εκείνο όμως που προκαλεί μεγαλύτερο σοκ είναι ότι αυτά τα βιβλία διδάσκονται υποχρεωτικά και στα αρμενικά σχολεία. Στην Τουρκία υπάρχουν 16 αρμενικά σχολεία, και μόνο στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης. Από αυτά τα 11 είναι δημοτικά και ακόμα δύο γυμνασιακής εκπαίδευσης. Σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης φοιτούν συνολικά περίπου 3.000 σπουδαστές. Αυτά τα παιδιά, την ώρα του μαθήματος της Ιστορίας που είναι υποχρεωτικό, μαθαίνουν ότι είναι «προδότες και κοινωνικά στοιχεία που δολοφόνησαν Τούρκους ενώ υποκινούνται εύκολα από ξένους» και πως τα προβλήματά τους αποτελούν «απειλή για την κοινωνία».

Όπως υπογραμμίζει ο Τανέρ Ακτσάμ, «είναι φανερό πως όλο αυτό έχει στόχο την καταστροφή της ταυτότητας (τους)» από πλευράς κυβέρνησης. Επίσης είναι δυνατό να διακρίνει κανείς την πολιτική εξάλειψης της αρμενικής παιδείας, παρατηρώντας τη μείωση του αριθμού των σχολείων και των μαθητών που φοιτούν σε αυτά, στην τουρκική επικράτεια σε βάθος χρόνου 40 ετών.

Στο άρθρο του στην Armenian Weekly ο Ακτσάμ τεκμηριώνει τις απόψεις του παραθέτοντας κάποια σημεία που υπάρχουν στα σχολικά βιβλία Ιστορίας, επιχειρώντας να δείξει και ότι το σχέδιο του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ υπό τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για «μια ελεύθερη και δημοκρατική Τουρκία» περνάει μέσα από την παραχάραξη των ιστορικών γεγονότων. Γιατί η Γενοκτονία των Αρμενίων είναι γεγονός και δεν αποτελεί ιστορία επιστημονικής φαντασίας, οπότε δεν μπορεί ο καθένας να την διηγείται όπως του αρέσει.

Η έντυπη παραχάραξη της Ιστορίας

Χαρακτηριστικά της πολιτικής που ακολουθεί η ΄Άγκυρα σε αυτό το Σχέδιο για τη Νέα Τουρκία, είναι τα παραδείγματα τα οποία σταχυολογεί ο Τούρκος ιστορικός από τα σχολικά βιβλία Ιστορίας.

Στην 8η τάξη του τουρκικού δημοτικού σχολείου –αντιστοιχεί στη Β΄ Γυμνασίου στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα– το σχετικό βιβλίο έχει συγγράψει ο Σαλίμ Ουλκέρ. Εγκρίθηκε τον Μάιο του 2013 και για περίοδο πέντε ετών. Το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων καλύπτεται στο 7ο Κεφάλαιο του βασικού βιβλίου και του βιβλίου ασκήσεων για τον μαθητή. Ο μαθητής αφού διδαχθεί πώς ήταν «Η Τουρκία μετά τον Ατατούρκ: Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και οι συνέπειές του», καλείται να απαντήσει στο ερώτημα «Τι θα πρέπει να γίνει για να προωθήσουμε τη δικαίωση της χώρας μας (της Τουρκίας) έναντι των ισχυρισμών των Αρμενίων;» αλλά και να μάθει απ' έξω τις «Δυνάμεις που απειλούν την Τουρκία και την εθνική ασφάλεια».

Την έγκριση του ΜΕΒ έχει και ένα άλλο βιβλίο που διδάσκεται σε άλλη τάξη της τουρκικής δημοτικής εκπαίδευσης από το 2011. «Γραμμένο από επιτροπή, το βιβλίο Ιστορίας αναφέρεται στη Σφαγή στα ΄Άδανα που κατέληξε στο θάνατο 20.000 Αρμενίων το 1909, ως "Η Ανταρσία των Αρμενίων στα ΄Άδανα". Πρόκειται για ορολογία που ούτε το Κόμμα Ένωση και Πρόοδος (CUP), το οποίο ήταν τότε στην εξουσία, δεν χρησιμοποίησε» σημειώνει ο Ακτσάμ.

Σύμφωνα με το βιβλίο Ιστορίας, ο νόμος που επέτρεπε την εκτόπιση πληθυσμών «ήταν προϊόν ανάγκης αλλά είχε κι έναν άλλον σημαντικό ρόλο – να προστατέψει τους Αρμενίους. Από ποιον; Από τους άλλους Αρμενίους». Οι ανακρίβειες και εδώ είναι πολλές. Αναφερόμενοι στην «ανταρσία» οι συγγραφείς του βιβλίου υποστηρίζουν ότι οι στασιαστές «δεν δίστασαν να σκοτώσουν Αρμενίους που δεν ήταν μαζί τους», ενώ προειδοποίησαν πως «εάν θέλετε να ζήσετε πρέπει πρώτα να σκοτώσετε τον γείτονά σας». Με βάση το βιβλίο, δηλαδή, οι Αρμένιοι δολοφόνησαν «πολλούς ανθρώπους που ζούσαν σε χωριά, ακόμα και παιδιά, κάνοντας επιθέσεις σε τουρκικά χωριά, τα οποία ήταν απροστάτευτα μια και όλοι οι άνδρες πολεμούσαν στο μέτωπο κατά των Ρώσων (1877-1878)».

Η συμμαχία των Αρμενίων με τους Ρώσους υποχρέωσε την Τουρκία να τους εκτοπίσει από τα εδάφη τους κυρίως για να τους προστατέψει. «Μάλιστα», γράφουν, «έλαβαν και μέτρα για την ανακούφιση των εκτοπισθέντων. Ανέβαλαν την καταβολή των φόρων τους, τους επέτρεψαν να πάρουν όποια προσωπικά περιουσιακά στοιχεία ήθελαν, κρατικοί αξιωματούχοι επιφορτίστηκαν με την προστασία τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους μέχρι τη νέα πατρίδα έτσι ώστε να μην δεχθούν επιθέσεις, ενώ ιδρύθηκαν αστυνομικά τμήματα που προστάτευαν τις ζωές και τις περιουσίες τους».

Εξάλλου, όπως αναφέρεται και στο βιβλίο ιστορίας στην 10η τάξη της μέσης τουρκικής εκπαίδευσης, αν και οι Αρμένιοι ζούσαν ζωή χαρισάμενη κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην ουσία πρόδωσαν την πατρίδα τους και συμμάχησαν με τους Ρώσους και γι' αυτό οι Οθωμανοί έχασαν τον πόλεμο εναντίον τους. ΄Όσο για τις σφαγές 80.000-300.000 Αρμενίων την περίοδο του Αβδούλ Χαμίτ Β΄, στο βιβλίο δεν υπάρχει λέξη μια και «εκείνη την εποχή δεν σκοτώθηκε κανένας Αρμένιος».

Δεν πείραξαν ούτε Έλληνες

Σε αυτό το βιβλίο, Τούρκοι και Αρμένιοι σπουδαστές μαθαίνουν για τους βιασμούς και τις δολοφονίες που έκαναν οι Αρμένιοι κατά των Τούρκων εκείνη την εποχή, ενώ «αποσαφηνίζεται μεταξύ άλλων» ότι οι μόνοι πληθυσμοί που εκτοπίστηκαν ήταν των στασιαστών Αρμενίων. «Στο μεταξύ, οι κοινότητες "Ασσυρίων, Χαλδαίων, Εβραίων και Ελλήνων" στις ίδιες περιοχές υποτίθεται ότι παρέμειναν ανενόχλητες. Οι συγγραφείς του βιβλίου το παρουσιάζουν αυτό ως μεγάλη και αναμφισβήτητη αλήθεια» γράφει ο Τανέρ Ακτσάμ και συνεχίζει ότι αυτή η... αλήθεια πλασαρίστηκε πολύ τις δεκαετίες του ΄80 και του '90.

«Αργότερα έγινε σαφές από τα αρχεία της οθωμανικής αυτοκρατορίας ότι όχι μόνο εκτοπίστηκαν όλοι οι Αρμένιοι, χωρίς εξαίρεση, αλλά και από κάθε επαρχία και πόλη της Ανατολίας, ακόμα κι από πόλεις της Θράκης όπως η Ραιδεστός και η Αδριανούπολη» προσθέτει ο Τούρκος ιστορικός.

Η υπερβολική «καλοσύνη» των Τούρκων φαίνεται κι από κάτι άλλο που φαντάζονται ότι έκαναν για τους Αρμένιους. Αφενός σχεδίασαν με κάθε λεπτομέρεια τη μεταφορά τους σε άλλες περιοχές, για να μην ταλαιπωρηθούν, ενώ «ηλικιωμένοι, ασθενείς, τυφλοί, χήρες και ορφανά δεν εκτοπίστηκαν [...] επίσης υπήρξε μέριμνα ώστε οι περιοχές όπου μετανάστευσαν οι Αρμένιοι να έχουν εύφορες καλλιεργήσιμες εκτάσεις [...] οι άνθρωποι μπορούσαν να συνεχίσουν τη ζωή τους κάνοντας το ίδιο επάγγελμα που έκαναν και εκεί όπου έμεναν πριν». Διαβάζοντάς το κανείς, λέει ο Ακτσάμ, «βγάζει το συμπέρασμα ότι τελικά οι Αρμένιοι ήταν πολύ τυχεροί που εκτοπίστηκαν. ΄Όχι μόνο ήταν ασφαλείς, αλλά τους δόθηκαν ευκαιρίες παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες! Τι περισσότερο να θέλει κανείς;»

Ποιοι μαζικοί τάφοι;

Aνεξάρτητοι (;) ερευνητές, τους οποίους επικαλούνται οι Τούρκοι συντάκτες των βιβλίων ιστορίας της γείτονος, υποστηρίζουν πως «300.000 Αρμένιοι έχασαν τη ζωή τους λόγω του πολέμου και ασθενειών. Δυστυχώς όμως οι Τούρκοι και οι μουσουλμάνοι που δολοφονήθηκαν ή εκτοπίστηκαν με τη βία από τους Αρμένιους ήταν 600.000».

Εξάλλου, σημειώνουν το... λογικό: «εάν το οθωμανικό κράτος ήθελε να αφανίσει τους Αρμενίους είχε νόημα να πάρει τόσα μέτρα προφύλαξης κατά τη διάρκεια ή μετά τον εκτοπισμό; Εκτός αυτού, πού βρίσκονται οι μαζικοί τάφοι όλων αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι υποτίθεται σκοτώθηκαν;». Ειδικά γι' αυτό το σημείο ο Τανέρ Ακτσάμ γράφει: «ίσως κάποιος, χρησιμοποιώντας τους ισχυρισμούς των βιβλίων ως επιχείρημα, θα έπρεπε να υποβάλει αίτημα στην τουρκική κυβέρνηση για να κάνει απεριόριστες ανασκαφές».

Κλείνοντας το εμπεριστατωμένο άρθρο του, ο Τούρκος πανεπιστημιακός, ο οποίος ζητά την κατάργηση των βιβλίων παραχάραξης της Ιστορίας, διευκρινίζει ότι η έρευνά του περιορίστηκε μόνο στο έτος 1915. Και προσθέτει πως είναι χρήσιμο να γίνει κάτι ανάλογο προκειμένου να διαπιστωθεί τι γράφουν τα σχολικά βιβλία ιστορίας για τους άλλους χριστιανικούς πληθυσμούς, όπως οι ΄Έλληνες και οι Ασσύριοι, αλλά και για τους Εβραίους, σε ολόκληρη την οθωμανική περίοδο.

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι στη Νέα Τουρκία των Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Αχμέτ Νταβούτογλου δεν υπάρχει τίποτα νέο. Μόνο συνέχεια μιας πολιτικής που στρέφεται εναντίον των μειονοτήτων, στο πλαίσιο ενός αδίστακτου σχεδίου δεκαετιών.

Μέχρι να εξαλειφθεί καθετί διαφορετικό, καθετί που στην πραγματικότητα αποτελεί κομμάτι από το παζλ της ταυτότητας της Τουρκίας. Εάν δεν αντιδρά κανείς, εάν δεν ακούγεται η αλήθεια, το μακρόπνοο σχέδιο θα καρποφορήσει πράγματι σε μια νέα χώρα. Μόνο που η Ιστορία της θα είναι, μεταξύ άλλων, βασισμένη στο ψέμα και πνιγμένη στο αίμα τουρκόφωνων, και μη, χριστιανικών πληθυσμών.

http://www.armenika.gr/tourkia/165-politiki/654-tourkika-vivlia
http://dia-kosmos.blogspot.gr/

Η Συνθήκη των Σεβρών και το Αρμενικό Ζήτημα

Μάρντικ Μαρντικιάν

Ιανουάριος - Μάρτιος 2015, τεύχος 84

Με τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, άρχισε ένας μαραθώνιος διαπραγματεύσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων οι νικητές προσπαθούσαν να αποκομίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη, ενώ οι νικημένοι πάσχιζαν να περισώσουν ότι ήταν δυνατό να σωθεί. Οι διαπραγματεύσεις αυτές διήρκεσαν περίπου δύο χρόνια, είχαν τη μορφή διαβουλεύσεων, συνδιασκέψεων, επίσημων ή ανεπίσημων συμβουλίων, που άλλοτε κατέληγαν σε κάποιο αποτέλεσμα κι άλλοτε όχι και είχαν ως τελικό αποτέλεσμα την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, τον Αύγουστο του 1920. Η συνθήκη αυτή καθόριζε τους όρους της ειρήνης μεταξύ των ενδιαφερομένων χωρών και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τη συνθήκη αυτή, εκτός από την Οθωμανική κυβέρνηση, υπέγραψαν και οι τέσσερις μεγάλες δυνάμεις της εποχής εκείνης, η Μ. Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ιαπωνία, καθώς και η Αρμενία, το Βέλγιο, η Πολωνία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η νεοσύστατη Τσεχοσλοβακία.

1918-1920: Η κρίσιμη διετία

Όπως προαναφέρθηκε, στη διετία που μεσολάβησε από τις 30 Οκτωβρίου 1918, όταν η Οθωμανική κυβέρνηση υπέβαλε επίσημα αίτημα ειρήνης, μέχρι και την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, υπογράφηκαν επιμέρους συμφωνίες, ενώ ταυτόχρονα συνέβησαν αρκετά σημαντικά ιστορικά γεγονότα.

Ύστερα από την επιτυχία της Ρωσικής Επανάστασης το 1917, η κυβέρνηση των Μπολσεβίκων πήρε δύο σημαντικές αποφάσεις. Αρχικά απέσυρε τα στρατεύματά της από τα μέτωπα του πολέμου και επεδίωξε να συνάψει ειρήνη με τις αυτοκρατορίες της κεντρικής Ευρώπης. Εν συνεχεία, παραχώρησε αυτονομία στους λαούς των επαρχιών του Καυκάσου (Αρμενία- Γεωργία- Αζερμπαϊτζάν). ΄Όλα αυτά συνέβησαν τον Γενάρη του 1918.

Οι τρεις αυτοί λαοί στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν συγκρότησαν ένα ομόσπονδο κράτος, την Υπερκαυκασιανή Ομοσπονδία, όπου κάθε εθνότητα εκπροσωπούνταν με το αντίστοιχο εθνικό συμβούλιο. Αμέσως μετά τη συγκρότησή του, το ομόσπονδο αυτό κράτος ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, με στόχο μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη.

Στις 3 Μαρτίου 1918 υπογράφηκε μεταξύ της Ρωσίας και των Αυτοκρατοριών της Κεντρικής Ευρώπης η συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ. Ορισμένα άρθρα της συνθήκης αυτής προέβλεπαν την υποχρέωση της Ρωσίας να αποσύρει αμέσως όλα τα στρατεύματά της από τις αρμενικές επαρχίες Καρς και Αρνταχάν, καθώς και από το Μπατούμ. Επίσης, η Ρωσία δεν θα έπρεπε να επέμβει στις διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Υπερκαυκασιανή Ομοσπονδία.

Για τον καθορισμό των ρωσοτουρκικών συνόρων συστάθηκε επιτροπή, η οποία θα καθόριζε τα σύνορα αυτά με βάση τα προπολεμικά δεδομένα. Έτσι, τα δύο κράτη, η Ρωσία και η Τουρκία, κράτησαν για τον εαυτό τους το δικαίωμα να καθορίσουν την τύχη των αρμενικών επαρχιών Καρς και Αρνταχάν, χωρίς να λάβουν υπόψη τους τη βούληση των κατοίκων τους. Η συνθήκη αυτή ενίσχυσε την τουρκική αδιαλλαξία στις διαπραγματεύσεις με τους λαούς του Καυκάσου και τα τουρκικά στρατεύματα, απαλλαγμένα από κάθε ρωσική απειλή, προέλασαν και κατέλαβαν τις επαρχίες Καρς, Αρνταχάν και Μπατούμ.

Τα εθνικά συμβούλια των Γεωργιανών και των Αζέρων δεν εκτίμησαν σωστά τους κινδύνους της τουρκικής προέλασης που, εκτός από την προσάρτηση των αρμενικών επαρχιών, είχε ως στόχο την υπόσταση της ίδιας της Υπερκαυκασιανής Ομοσπονδίας. Ενώ λοιπόν, στις αρχές Μαΐου του 1918, η κυβέρνηση της ομοσπονδίας δέχεται την προσάρτηση από την Τουρκία των τριών επαρχιών (Καρς, Αρνταχάν, Μπατούμ), η Τουρκία αρχίζει να προβάλλει νέες εδαφικές αξιώσεις, οι οποίες δεν προβλέπονταν από τη συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ. Θεωρεί ότι είναι ο κατάλληλος χρόνος να θέσει σε εφαρμογή τα παντουρανικά σχέδια, με την κατάκτηση και των υπολοίπων αρμενικών εδαφών, τον ολοκληρωτικό αφανισμό του αρμενικού λαού και την προσάρτηση των εδαφών των ομόθρησκων Αζέρων, των οποίων η ηγεσία δεν είχε καμία αντίρρηση.

Μπροστά στον κίνδυνο αυτό, η Γεωργιανή ηγεσία, έχοντας την υποστήριξη της Γερμανίας, άρχισε ξεχωριστές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, ενώ οι ηγέτες των Αζέρων είχαν ήδη αρχίσει συνεννοήσεις με τους Τούρκους με σκοπό την ένωση του Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία.

Στις 26 Μαΐου 1918 οι Γεωργιανοί αποχωρούν από την Καυκασιανή ομοσπονδία και ανακηρύσσουν τη Γεωργιανή Δημοκρατία. Την επομένη προχώρησε στην κήρυξη της ανεξαρτησίας της και η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, αφήνοντας εντελώς μόνο του τον αρμενικό λαό να αντιμετωπίσει την τουρκική απειλή.

Στις 28 Μαΐου 1918, το Αρμενικό Εθνικό Συμβούλιο κηρύσσει την ανεξαρτησία της Αρμενίας. Στο μεταξύ εκδηλώθηκε τουρκική επίθεση στα μέτωπα του Σαρνταραμπάντ, Μπας Αμπαράν και Γαρακιλισέ, όπου ο αρμενικός λαός, εξοπλισμένος με τ' απομεινάρια του πολεμικού υλικού του διαλυμένου τσαρικού στρατού, αντιμετώπισε με επιτυχία την τουρκική επίθεση.

Μετά την αποτυχία τους να αφανίσουν εντελώς τον αρμενικό λαό, οι Τούρκοι υπέγραψαν στις 4 Ιουνίου τη συνθήκη του Μπατούμ, η οποία υπογράφηκε μεταξύ της κυβέρνησης του νεοσύστατου αρμενικού κράτους και της Τουρκίας. ΄Έτσι η Τουρκία αναγνώρισε επίσημα την Αρμενική Δημοκρατία και καταβλήθηκαν προσπάθειες ειρηνικής συνύπαρξης των δύο λαών.

Στο δρόμο για τη συνθήκη των Σεβρών

Στις 30 Οκτωβρίου 1918, η Τουρκία παραδέχεται επίσημα την ήττα της και προσπαθεί να συνάψει ειρήνη με τις μεγάλες δυνάμεις. Τότε υπογράφεται η ανακωχή του Μούδρου, σύμφωνα με την οποία έπρεπε να διαλύσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις. ΄Ένας από τους όρους της ανακωχής ήταν η ενσωμάτωση στην Αρμενική Δημοκρατία όλων των αρμενικών επαρχιών που πριν από τον πόλεμο υπάγονταν στην τσαρική Ρωσία. ΄Έτσι η Αρμενική Δημοκρατία εκτείνεται σε μια έκταση 56.000 τετρ. χλμ.

Λίγες μέρες μετά τη λήξη του πολέμου, πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι ένα αρμενικό εθνικό συνέδριο, στο οποίο συμμετείχαν δύο αρμενικές αντιπροσωπείες. Η αντιπροσωπεία της Αρμενικής Δημοκρατίας με επικεφαλής τον Αβεντίς Αχαρονιάν και η αντιπροσωπεία της διασποράς με επικεφαλής τον Μπογός Νουμπάρ Πασά, εξέθεσαν τις απόψεις τους σχετικά με τις αρμενικές εδαφικές διεκδικήσεις. Το συνέδριο πήρε μεγάλη δημοσιότητα και για μια ακόμη φορά το Αρμενικό Ζήτημα διεθνοποιήθηκε. Η διεθνής κοινή γνώμη έβλεπε με μεγάλη συμπάθεια τα δίκαια αιτήματα του αρμενικού λαού και έτσι οι μεγάλοι πολιτικοί της εποχής, Γούντροου Ουίλσον, Ελευθέριος Βενιζέλος και Ζορζ Κλεμανσό, τάχθηκαν ανεπιφύλακτα υπέρ μιας δίκαιης λύσης του Αρμενικού Ζητήματος.

Το Φεβρουάριο του 1919, οι δύο αντιπροσωπείες επισκέφθηκαν τον Πρόεδρο των Η.Π.Α. και του παρουσίασαν χάρτη των διεκδικήσεών τους, ζητώντας τη διαμεσολάβησή του. Ο Ουίλσον ζήτησε πίστωση χρόνου για να μελετήσει τις προτάσεις.

Τον Απρίλιο του 1920, στη συνδιάσκεψη του Σαν Ρέμο, οι νικητές σύμμαχοι αποφάσισαν την ενοποίηση της Αρμενίας, με την επιστροφή των επαρχιών Βαν και Ερζερούμ. Λίγους μήνες αργότερα, τον Αύγουστο του 1920, υπογράφηκε η γνωστή συνθήκη των Σεβρών, η οποία έδωσε πολλές ελπίδες στον αρμενικό λαό, καθώς φαινόταν ότι επιτέλους βρέθηκε μια δίκαιη λύση στο χρόνιο ζήτημά του. Οι νικήτριες δυνάμεις επέβαλαν στην Τουρκία όρους που διασφάλιζαν τα συμφέροντά τους στην ευαίσθητη αυτή περιοχή. Ωστόσο και οι εκπρόσωποι των μικρών λαών βρήκαν την ευκαιρία να προωθήσουν τα δικά τους ζητήματα.

Έτσι λοιπόν και ο αρμενικός λαός πέτυχε με το άρθρο 88 την αναγνώριση εκ μέρους της Τουρκίας της κρατικής του υπόστασης. Στο άρθρο 89 η Τουρκία και η Αρμενία, με τη σύμφωνη γνώμη των μεγάλων δυνάμεων, δέχθηκαν να αναθέσουν στον Πρόεδρο Ουίλσον τη διαιτησία για τον καθορισμό των τουρκοαρμενικών συνόρων, ιδιαίτερα στις επαρχίες Βαν, Ερζερούμ και Μπιτλίς.

Αποφασίστηκε επίσης να δοθεί θαλάσσια διέξοδος στην Αρμενία. Με το άρθρο 90 η Τουρκία ανακοίνωνε ότι, από την ημερομηνία ισχύος του άρθρου 89, παραιτείται απ' όλα τα δικαιώματα πάνω στα εδάφη που κατείχε μέχρι πρότινος. Με τη συμφωνία αυτή, η Τουρκία υποχρεωνόταν να σεβαστεί τις φυλετικές και θρησκευτικές μειονότητες που ζούσαν στο έδαφός της, καθώς και να λάβει μέτρα που θα διασφάλιζαν την ελεύθερη διαβίωση των αλλόθρησκων και αλλοεθνών πολιτών της. Ο Αβεντίς Αχαρονιάν σε σχετική του έκθεση περιγράφει τον τρόπο που υποδέχθηκαν οι Αρμένιοι την υπογραφή της συνθήκης: «Στις 15 Οκτωβρίου, με την ευκαιρία της υπογραφής της συνθήκης, τελέσθηκε πανηγυρική λειτουργία στην εκκλησία των Παρισίων, ενώ το απόγευμα στις τέσσερις πραγματοποιήθηκε επίσημη δεξίωση στο κτίριο της αρμενικής αποστολής. Είχε έρθει πάρα πολύ μεγάλος αριθμός Αρμενίων από όλα τα σημεία της πόλης και μέσα σε μια συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα εκφωνήθηκαν λόγοι, έγιναν απαγγελίες και ακούστηκαν πατριωτικά τραγούδια, για να τιμηθεί η μεγάλη αυτή μέρα του αρμενισμού και της ανεξάρτητης Δημοκρατίας της Αρμενίας».

Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί και η πρόταση του Ελ. Βενιζέλου στον Λόυντ Τζωρτζ. Ο ΄Έλληνας πρωθυπουργός είχε προβλέψει ότι η επικράτηση του Κεμαλικού κινήματος θα σήμαινε τον αφανισμό του χριστιανικού πληθυσμού των επαρχιών του Πόντου και του Καυκάσου. Πρότεινε λοιπόν τη δημιουργία ομόσπονδου κράτους με τους χριστιανικούς λαούς της Αρμενίας και της Γεωργίας. Στην περιοχή του Πόντου ζούσαν τότε 1.000.000 ΄Έλληνες. Το ισχυρό αυτό κράτος θα αποτελούσε οχυρό ενάντια στην εξάπλωση του Μωαμεθανισμού. Η Ελλάδα ήταν έτοιμη να αναλάβει τη στρατιωτική υποστήριξη, ενώ οι ΄Άγγλοι έπρεπε να το στηρίξουν οικονομικά.

Συνθήκη των Σεβρών: Πιο εύθραυστη και από τις πορσελάνες της
(δήλωση του Προέδρου της Γαλλίας Ανρί Πουανκαρέ)

Όπως όμως είναι γνωστό, οι Σύμμαχοι και κυρίως οι ΄Άγγλοι προτίμησαν να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους, ερχόμενοι πρώτα σε συνεννόηση με τους Κεμαλικούς και αργότερα βοηθώντας τους απλόχερα να επικρατήσουν και να εφαρμόσουν το σοβινιστικό τους πρόγραμμα, αφανίζοντας τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Τουρκίας.

Λίγες μέρες μετά την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών, ο τουρκικός στρατός, αναδιοργανωμένος και ενισχυμένος από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, επιτίθεται εναντίον του αρμενικού κράτους, παραβιάζοντας κατάφορα τους όρους της συνθήκης.

Το Νοέμβριο του 1920, ο Πρόεδρος Ουίλσον καθορίζει τα αρμενοτουρκικά σύνορα, σε εφαρμογή των διατάξεων της συνθήκης, τα οποία συμπίπτουν με αυτά που όριζε η συνδιάσκεψη του Σαν Ρέμο. Την ίδια ώρα, ο τουρκικός στρατός έφτανε στην πόλη Αλεξαντροπόλ, σε απόσταση λίγων μόνο χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα της Αρμενίας.

Η αρμενική κυβέρνηση εκτιμώντας τις συνθήκες και μην ελπίζοντας σε βοήθεια από πουθενά, αναγκάζεται μετά από τελεσίγραφο της σοβιετικής ΦΑΣΙΣΤΙΚΗΣ Ρωσίας, να παραδώσει την εξουσία στην «Επαναστατική Επιτροπή της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αρμενίας».

Στις 2 Δεκεμβρίου 1920, με τη συμφωνία του στρατηγού Τρο και του σοβιετικού αντιπροσώπου στην Αρμενία Λεγκράν, καταλύθηκε το πρώτο ανεξάρτητο αρμενικό κράτος και εντάχθηκε στη σοβιετική Ρωσία. Παράλληλα αναγκάστηκε να δεχθεί τους τουρκικούς όρους με τη συνθήκη της Αλεξαντροπόλ, για να σταματήσει την προέλαση των τουρκικών στρατευμάτων και τον αφανισμό του αρμενικού λαού.

Η συνθήκη των Σεβρών δεν αποτέλεσε υπόσχεση αλλά πολιτική πράξη, η οποία αν και δεν εφαρμόστηκε, αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα νομικά ντοκουμέντα που έχει στα χέρια του ο αρμενικός λαός για τη διεκδίκηση των απαράγραπτων δικαιωμάτων του.

Πρώτα, επειδή αναγνωρίζεται το δικαίωμα να ζει ελεύθερος και ακόμη, διότι αναφέρονται με σαφήνεια οι περιοχές όπου ο αρμενικός λαός έχει δικαίωμα να εγκατασταθεί. Δεύτερον, επειδή οι όροι που αναγκάστηκε να δεχθεί η Τουρκία, ήταν προϊόν πίεσης της διεθνούς κοινής γνώμης και προσπάθειας να αποδοθεί δικαιοσύνη και προστασία στους μικρούς λαούς, ενάντια στις επεκτατικές βλέψεις ορισμένων μιλιταριστικών καθεστώτων.

Όπως προαναφέρθηκε, η Βρετανική διπλωματία, αφ' ενός έδινε ελπίδες στους χριστιανικούς λαούς της εγγύς Ανατολής, τόσο με υποσχέσεις προς την αρμενική κυβέρνηση, όσο και με προτροπές προς την κυβέρνηση Βενιζέλου για συνέχιση της Μικρασιατικής εκστρατείας και αφ' ετέρου ενίσχυε απλόχερα το Κεμαλικό κίνημα, με αποτέλεσμα να αναδιοργανωθεί στρατιωτικά και να αφανίσει όλους τους χριστιανικούς λαούς της Ανατολίας, του Πόντου και της Μ. Ασίας.

Η «βαρύτητα» των πετρελαίων

Η Συνθήκη των Σεβρών αντικαταστάθηκε από τη συνθήκη της Λωζάννης το 1923, η οποία υπήρξε το αποκορύφωμα του κυνισμού της διπλωματίας των Μεγάλων Δυνάμεων. Η Τουρκία κατάφερε να πάρει ό,τι ζητούσε, με αντάλλαγμα τη διασφάλιση ελεύθερης διόδου προς τις πετρελαιοπηγές της Μοσούλης. Η λέξη Αρμενία δεν αναφερόταν σε κανένα άρθρο της. ΄Έτσι, η Τουρκία απαλλάχθηκε και από τη στοιχειώδη υποχρέωση να εγγυηθεί την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων. ΄Όπως αποδείχθηκε, τα πετρέλαια της Μοσούλης βάραιναν περισσότερο από το αίμα του αρμενικού λαού.

http://www.armenika.gr/istoria/149-a-pagkosmios-polemos/658-synthiki-sevrwn
http://dia-kosmos.blogspot.gr/

Το «Tokei Maru» και ο Ιάπωνας καπετάνιος που έσωσε ζωές στη Σμύρνη

Αγκόπ Χανικιάν
Ιανουάριος- Μάιος 2020, τεύχος 103

Μετά την κατάρρευση του μετώπου στη Μικρά Ασία και την άτακτη υποχώρηση του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος από το Αφιόν Καραχισάρ (στα μέσα Αυγούστου του 1922), άρχισε και ο ξεριζωμός ενός μεγάλου μέρους του χριστιανικού πληθυσμού (Ελλήνων και Αρμενίων) προς τη μικρασιατική ακτή. Κατά τους υπολογισμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο πληθυσμός αυτός έφτανε τους 250.000.

Επίσης, στη Σμύρνη είχαν βρει καταφύγιο και 15.000 Αρμένιοι που συνωστίζονταν στα διάφορα ιδρύματα και σπίτια της αρμενικής κοινότητας.

Η καταστροφή της Σμύρνης άρχισε επτά ημέρες μετά την αποχώρηση και του τελευταίου ελληνικού στρατιωτικού τμήματος από τη Μικρά Ασία, στις 8 Σεπτεμβρίου 1922, με την είσοδο του ίδιου του Μουσταφά Κεμάλ, επικεφαλής του τουρκικού στρατού και των ατάκτων (Τσέτες). Η Σμύρνη παραδίδεται στις φλόγες, ενώ ένα όργιο σφαγών, βιασμών και λεηλασιών συνοδεύει τον αφανισμό της άλλοτε ανθούσας πολιτείας της Ιωνίας.

Κατά τη διάρκεια της φωτιάς, μεγάλος αριθμός των κατοίκων της Σμύρνης αλλά και των προσφύγων που έφτασαν σε αυτή -υπολογίζονται σε 30.000 αφίξεις την ημέρα- κατέκλισαν τη περίφημη προκυμαία «Κε» της Σμύρνης προς αναζήτηση σωτηρίας μέσω των ελληνικών πλοίων που αναμένονταν για τη μεταφορά τους στα απέναντι ελληνικά νησιά. Μάταια, όμως, καθώς τα ελληνικά πλοία δεν εμφανίστηκαν ποτέ, μιας και είχε δοθεί ελληνική βασιλική διαταγή που απαγόρευε στα ελληνικά πλοία να μεταφέρουν τους Έλληνες από τη Σμύρνη ή τα μικρασιατικά παράλια. Τελευταία ελπίδα σωτηρίας θα μπορούσε να είναι η προστασία από τα συμμαχικά πλοία.

Ωστόσο, η συμπεριφορά των Συμμάχων (Άγγλων, Γάλλων, Αμερικανών) υπήρξε πιο απάνθρωπη και απ’ αυτή των Τούρκων. Όχι μόνο εμπόδισαν τα έντρομα γυναικόπαιδα να ανέβουν στα πλοία για να σωθούν, αλλά πολλούς τους πέταξαν στη θάλασσα ή τους έκοψαν τα χέρια την ώρα που προσπαθούσαν να γαντζωθούν στα πλοία. Τα γεγονότα αυτά αναφέρθηκαν στην αμερικανική κυβέρνηση από τον τότε Αμερικανό πρόξενο στη Σμύρνη Τζόρτζ Χόρτον. Κι όμως, παρατηρεί ο ιστορικός Παύλος Καρολίδης, «θα αρκούσαν τότε ελάχιστες βολές από τα αγγλικά πλοία για να σωθεί η πόλη και να προληφθούν οι σφαγές και τα μαρτύρια του πληθυσμού».

Μέσα σε αυτήν την τραγική κατάσταση, συγκίνηση προκαλεί η εξαιρετική συμπεριφορά του καπετάνιου ενός ιαπωνικού πλοίου με το όνομα «Tokei Maru» (στα ιαπωνικά «tokei» σημαίνει ρολόι και «maru» θάλασσα).Ο Ιάπωνας καπετάνιος, το όνομα του οποίου δεν έχει εξακριβωθεί έως σήμερα, βλέποντας την τραγική κατάσταση και ανταποκρινόμενος στις εκκλήσεις των προσφύγων, διατάζει το πλήρωμά του να πετάξει όλο το εμπόρευμα στη θάλασσα και να ανεβάσει στο καράβι όσους περισσότερους γινόταν. Οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται τις κινήσεις του και αντιδρούν. Περικυκλώνουν το πλοίο και του ζητούν να πετάξει στη θάλασσα τους πρόσφυγες. Η απάντηση του πλοιάρχου σθεναρή: «Εδώ είναι έδαφος της Ιαπωνίας. Κάθε απόπειρα να πληγεί το πλοίο ή οι επιβαίνοντες σε αυτό θα εκληφθεί ως απειλή κατά του αυτοκράτορα και προσβολή στην ιαπωνική σημαία, ενώ θα επιφέρει αντίποινα». Συγχρόνως, απειλεί τους Τούρκους με άμεση παρέμβαση του Ιάπωνα πρεσβευτή στη Κωνσταντινούπολη – παρέμβαση που κρίνεται αμφίβολη, μιας και ο κόμης Ουσίντα, πρέσβης της Ιαπωνίας στην Πόλη, ήταν πασίγνωστος για τις φιλοτουρκικές του πεποιθήσεις. Οι Τούρκοι υποχωρούν, και με αυτόν τον τρόπο ο καπετάνιος του «Tokei Maru» αποπλέει, σώζοντας από βέβαιη σφαγή 825 Έλληνες και Αρμένιους. Οι διασωθέντες έμαθαν την έκφραση «κοκόροϊταϊ» (πονάει η καρδιά μου). Αυτό φαίνεται πως είχε πει ο Ιάπωνας καπετάνιος βλέποντας το δράμα αυτών των ανθρώπων. Στη συνέχεια το πλοίο φτάνει στον Πειραιά, όπου και αποβιβάζει μέρος από τους διασωθέντες, ενώ αρκετοί αποβιβάστηκαν στη Θεσσαλονίκη. Αξίζει να αναφέρουμε πως το φορτίο του «Tokei Maru» αποτελείτο από μετάξι, πολύτιμα υφάσματα, δαντέλες αλλά και πορσελάνες πολύ μεγάλης εμπορικής αξίας.

Δημοσίευμα εφημερίδας του Πειραιά της περιόδου εκείνης αναφέρει φορτίο αξίας 200.000 λιρών Αγγλίας, σημερινά περίπου 48-50 εκατομμύρια ευρώ.

Ποιος ήταν ο ήρωας πλοίαρχος;

Εκατό χρόνια αργότερα το όνομα του πλοιάρχου και η τύχη του πλοίου είναι ακόμη άγνωστα.

Μια αναφορά στην εφημερίδα της εποχής «ΑΘΗΝΑΙ» για τον κύριο Λου και τη σωτήρια πράξη του είναι η μόνη αναφορά σε κάποιο στοιχείο του ονόματος του καπετάνιου που έσωσε ζωές στη Σμύρνη.

Μια σειρά από άρθρα του καθηγητή Σταύρου Σταυρίδη και η αναφορά του ομογενή καθηγητή και συγγραφέα-αρθρογράφου του «ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΗΡΥΚΑ» στη Νέα Υόρκη Dan Georgakas -ο οποίος έχει περιγράψει πώς η μητέρα του σε ηλικία 12 ετών και ο θείος του 11 ετών διασώθηκαν από τους Ιάπωνες το 1922- οδήγησαν τη Γιαπωνέζα καθηγήτρια Νanako Murata-Sawayanagi στη δεκαετή έρευνά της προς αναζήτηση του ήρωα πλοιάρχου. Η ίδια είχε ακούσει την ιστορία του πλοίου το 2007 από έναν Καβαλιώτη, γιο μιας εκ των γυναικών που σώθηκαν από το πλοίο αυτό. Η Nanako σπούδαζε τότε Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Σήμερα είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Τόχο (Toyo) του Τόκιο.

Κανείς δεν ξέρει τι απέγινε αυτός ο άγνωστος ήρωας. Μόνο όσοι σώθηκαν τον κράτησαν στην καρδιά τους. «Αυτό πρέπει να είναι το πρόσωπο των αγγέλων», γράφει για τους Ιάπωνες ναύτες ο Dan Georgakas στο βιβλίο που καταγράφει την ιστορία της σωτηρίας της οικογένειάς του. 

Λίγοι μόνο ερευνητές, όπως ο Σταύρος Σταυρίδης και η κυρία Nanako Murata-Sawayanagi, σκαλίζουν ακόμη τα αρχεία και τις πηγές προσπαθώντας να βρουν τα κομμάτια της ιστορίας που λείπουν.

Το 2016, στο πλαίσιο του 3ου Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Παραδοσιακού Τζούντο, με πρωτοβουλία του προπονητή τζούντο του «ΗΡΑΚΛΗ» και τεχνικό σύμβουλο του ΚΕΘΕΑ «ΙΘΑΚΗ» Αυγερινό Μαϊστρέλη, αναρτάται μια αναμνηστική πλακέτα στον χώρο του Include-Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, στο πάρκο Ηρώων, στην Τριανδρία, προς τιμήν του άγνωστου Ιάπωνα πλοιάρχου.

Η ταινία κινουμένων σχεδίων «Tokei Maru»

Μαθαίνοντας τη συγκινητική ιστορία που κρύβεται πίσω από την αναμνηστική πλακέτα, ο κ. Ζάχος Σαμολαδάς, μέλος της Εταιρείας Σκηνοθετών και Προϊστάμενος Προγράμματος και Παραγωγών στη Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης TV100, θέλησε να κάνει γνωστή την ιστορία του πλοίου και του καπετάνιου του στο ευρύ κοινό αλλά και να αποτίσει φόρο τιμής στον άνθρωπο αυτό, που προσπερνώντας κώδικες και τον παραλογισμό της βίας, αντιμέτωπος με τη φωτιά, την απάθεια των Δυτικών και τον τρόμο των αθώων, έκανε μια μοναδική πράξη ηρωισμού.

Έτσι, δημιούργησε μια μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων (animation) με τίτλο το όνομα του πλοίου, «Tokei Maru». Το animation και η σκηνοθεσία είναι του Ζάχου Σαμολαδά, τη μουσική έγραψε ο συνθέτης Ryan Camus που ζει στη Βοστώνη των ΗΠΑ και τη μετάφραση στα ιαπωνικά έκανε η κυρία Mio Kobayakawa.

Το σεμνό έργο φιλοτέχνησε ο Θανάσης Πάλλας, αναπληρωτής καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της επιστημονικής ομάδας του Include.

Η ταινία, με διάρκεια 15’, προβλήθηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών στο Καράτσι του Πακιστάν, στο Φεστιβάλ Ελληνικής Τέχνης «Τιμαρέτη» στη Νέα Υόρκη, στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Marin County στην Καλιφόρνια, στο Φεστιβάλ Μultimedia «Project Daidalos» στη Μύκονο, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σύμης και στο 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου της Αθήνας, όπου απέσπασε βραβείο Καλύτερης Ταινίας Animation. Το τρέιλερ της ταινίας μπορείτε να δείτε στον σύνδεσμο https://vimeo.com/262653713.

Από την ταινία κινουμένων σχεδίων στο ντοκιμαντέρ

Το 2022, με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την καταστροφή της Σμύρνης, τον ξεριζωμό 1,5 εκατομμυρίου Ελλήνων της Μικράς Ασίας και την ανταλλαγή των πληθυσμών από τις περιοχές πέριξ της Κωνσταντινούπολης, ο σκηνοθέτης Ζάχος Σαμολαδάς βρίσκεται στο τελικό στάδιο ενός ντοκιμαντέρ, ενώ ο μεγάλος του στόχος είναι, όπως έχει δηλώσει, η δημιουργία μιας ταινίας μεγάλου μήκους. 

Στις μέρες μας, θα πρέπει να θυμηθούμε την άποψη πως «τα εγκλήματα που δεν τιμωρούνται είναι σίγουρο πως θα επαναληφθούν». Δυστυχώς, η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται σήμερα, με τις συνθήκες που διαμορφώνονται με το προσφυγικό πρόβλημα. Πρόβλημα που έπειτα από σχεδόν 100 χρόνια έχει τον ίδιο πρωταγωνιστή, την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν, που επαναλαμβάνει την αιματηρή ιστορία της χώρας του με στόχο να ξεπεράσει το πρότυπο του προγόνου του, Κεμάλ Ατατούρκ.

http://armenika.gr/istoria/82-istorikes-prosopikotites/953--ltokei-marur---------

Ένας αντιπερισπασμός… ονόματι Καλλίπολη

Νουνιά Γεραμιάν

Αρμενικά Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2013 τεύχος 79

Η Ά­γκυ­ρα, ορ­γα­νώ­νε­ται α­πό τώ­ρα για να παρε­μπο­δί­σει τις τε­λε­τές μνή­μης
και τι­μής της ε­κα­το­ντα­ε­τη­ρί­δας της Γε­νο­κτο­νί­ας των Αρ­με­νί­ων.

Οι αρ­χηγοί των κρα­τών έ­χουν προ­σκλη­θεί στην Τουρ­κί­α για τις εκ­δη­λώσεις
της ε­πε­τεί­ου των ε­κα­τό ε­τών α­πό τη μά­χη της Καλ­λί­πο­λης… στις 24 Α­πρι­λί­ου.

Σε δύ­ο χρό­νια, το 2015, ά­ρα­γε η ι­στο­ρί­α θα εί­ναι και πά­λι σε θέ­ση ώ­στε να μας προ­σφέ­ρει για δεύ­τε­ρη φο­ρά την ί­δια πι­κρή γεύ­ση; Εν πά­ση πε­ρι­πτώ­σει, ό­λα δεί­χνουν ότι η τουρ­κι­κή δι­πλω­μα­τί­α εν­νο­εί να συ­νε­χί­σει, με δια­φο­ρε­τι­κά μέ­σα, την ε­γκλη­ματι­κή πο­λι­τι­κή των προ­γό­νων της, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας ό­λους τους τρό­πους για να αποπροασανατολίσει την κοινή γνώμη και να πα­ρε­μπο­δί­σει ό­σο το δυ­να­τόν τις τε­λε­τές μνή­μης της ε­κα­το­ντα­ε­τη­ρί­δας της Γε­νο­κτο­νί­ας.

Η Τουρ­κί­α, ε­κτός α­πό το ό­τι φρόντισε να α­να­λά­βει την προ­ε­δρί­α των G20 το 2015, γε­γο­νός το ο­ποί­ο την το­πο­θε­τεί σε θέ­ση ισχύ­ος στη διε­θνή πο­λιτι­κή σκη­νή, φρό­ντι­σε να χρησι­μο­ποι­ή­σει έ­να ό­πλο το οποί­ο ο­νο­μά­ζε­ται… Καλ­λί­πο­λη.

Πρό­κει­ται για έ­να ε­πει­σό­διο της μά­χης των Δαρ­δα­νελ­λί­ων στη διάρ­κεια της ο­ποί­ας οι στρα­τιώ­τες των ε­θνών της Α­ντά­ντ* ε­πι­χεί­ρη­σαν να α­πο­βι­βα­στούν στην Τουρ­κί­α. Συ­νέ­βη στις 25 Α­πρι­λί­ου 1915. Και αυ­τή η η­με­ρο­μη­νί­α, η ε­κατο­ντα­ε­τη­ρί­δα της ο­ποί­ας ε­ορ­τά­ζε­ται ε­πί­σης το 2015, α­πο­τε­λεί για δύ­ο τουλά­χι­στον χώ­ρες -την Αυ­στρα­λί­α και τη Νέ­α Ζη­λαν­δί­α - (οι ο­ποί­ες έ­χα­σαν α­ντι­στοί­χως 8.709 και 2.721 άν­δρες), η­μέ­ρα μνή­μης υ­ψί­στης ση­μα­σί­ας. Τι­μάται δε κά­θε χρό­νο στις δύ­ο αυτές χώρες κα­θώς και σε ό­λες τις α­νά τον κό­σμο πρε­σβεί­ες τους. Αυτή η ήτ­τα, α­πο­τε­λεί ε­ξί­σου α­ντι­κεί­με­νο τε­λε­τών στην Τουρ­κί­α, ι­δί­ως ό­ταν πε­ρί­που 8.000 Αυ­στρα­λοί και 2.000 Νε­ο­ζη­λαν­δοί, στην πλειο­νό­τη­τά τους νέ­οι, τα­ξι­δεύ­ουν κά­θε χρόνο στην Καλ­λί­πο­λη στο ό­νο­μα του κα­θή­κο­ντος μνή­μης και τι­μής.

Ει­ρή­νη και Συμ­φι­λί­ω­ση

Οι τουρ­κι­κές αρ­χές κα­τά­λα­βαν α­πό πο­λύ νω­ρίς, το εν­δια­φέ­ρον το ο­ποί­ο μπο­ρούν να προ­κα­λέ­σουν λό­γω της ε­κα­τοντα­ε­τη­ρί­δας αυ­τής της μά­χης, που τους ε­πι­τρέ­πει να το α­να­δεί­ξουν προς τι­μήν των θυ­μά­των. Α­πό τη στιγ­μή κα­τά την ο­ποί­α η Ο­θω­μα­νι­κή Αυ­το­κρα­το­ρί­α α­πο­φά­σι­σε να μπει στον Α΄ Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο βομ­βαρ­δί­ζο­ντας τα ρω­σι­κά λι­μά­νια στη Μαύ­ρη θά­λασ­σα στις 28 Ο­κτω­βρί­ου 1914, η Καλ­λί­πο­λη εί­ναι το α­ποτέ­λε­σμα μιας σύ­γκρου­σης ό­που η Τουρ­κί­α α­ντε­πε­τέ­θη­.

Για τους Τούρ­κους λοι­πόν, εί­ναι εύ­κο­λο να το­νί­σουν αυ­τό το γε­γο­νός για να προ­βάλ­λουν τη δι­καιο­λογη­μέ­νη τους ά­μυ­να και τη με­γα­λο­ψυ­χί­α του νι­κη­τή, κα­θώς η ε­κα­το­ντα­ε­τη­ρί­δα της μά­χης της Καλ­λί­πο­λης πα­ρου­σιά­ζε­ται ως ο ε­ορ­τα­σμός «της Ει­ρή­νης και της Συμ­φι­λί­ω­σης». Ε­πι­πλέ­ον, έ­χο­ντας πραγ­μα­το­ποι­η­θεί η α­πό­βα­ση των αυ­στρα­λια­νών και νε­ο­ζη­λαν­δι­κών στρα­τευ­μά­των στις 25 Α­πρι­λί­ου 1915, ε­πι­τρέ­πει τον α­ντι­πε­ρι­σπα­σμό σε σχέ­ση με την 24η Α­πρι­λί­ου και συ­νε­πώς την Γε­νο­κτο­νί­α των Αρ­με­νί­ων με 1,5 ε­κα­τομ­μύ­ρια νε­κρούς. Άλλω­στε, οι τούρ­κοι δι­πλω­μά­τες σκέ­φτη­καν να με­τα­κι­νή­σουν αυ­τήν την η­με­ρο­μη­νία την κα­τάλ­λη­λη στιγ­μή και να οργανώ­σουν ή­δη α­πό το 2000 τις κατ’ έ­τος τε­λε­τές μνήμης στις 24 και 25 Α­πρι­λί­ου.

Η Αυ­στραλί­α πιά­στηκε στην πα­γί­δα και στις 26 Α­πρι­λί­ου 2012 η Πρω­θυ­πουρ­γός της, Τζού­λια Γκίλαρ­ντ, με την ευ­και­ρί­α της ε­πί­σκε­ψής της στην Καλ­λί­πο­λη υ­πέ­γρα­ψε κοι­νό α­να­κοι­νω­θέν με τον Ερ­ντο­γάν κα­θι­στώ­ντας το 2015 ως «το Έ­τος της Τουρ­κί­ας στην Αυ­στρα­λί­α» και το « Έ­τος της Αυ­στρα­λί­ας στην Τουρ­κί­α». Ό­σον α­φο­ρά την 24η Α­πρι­λί­ου 2015, η τουρ­κι­κή στρα­τη­γι­κή υ­πο­λο­γί­ζει στην ά­φι­ξη της κας Γκί­λαρ­ντ στην Τουρ­κί­α για να δη­μιουρ­γή­σει μια α­πο­τελε­σμα­τι­κή ε­ξέ­λι­ξη. Κα­τά συ­νέ­πεια προ­ε­ξο­φλεί ό­τι στη συ­νέ­χεια θα α­κο­λου­θή­σει την ί­δια κί­νη­ση η Νέ­α Ζη­λαν­δί­α, κα­τό­πιν το Η­νω­μέ­νο Βα­σί­λειο, ο Κα­να­δάς, η Ιρ­λαν­δί­α και τέλος η Γαλ­λί­α η ο­ποί­α υ­φί­στα­ται ι­σχυ­ρές πιέ­σεις για να πα­ρευρε­θεί.



Η πρω­το­βου­λί­α της Συ­ντονι­στι­κής Ε­πι­τρο­πής των Αρμε­νι­κών Οργα­νώ­σε­ων της Γαλ­λί­ας

Η κα­τά­στα­ση εί­ναι α­κό­μα πιο α­νη­συ­χη­τι­κή κα­θώς στην σε­λί­δα 76 της α­να­φο­ράς επί των «προ­τά­σε­ων για μια διε­θνή ε­κα­το­νταε­τη­ρί­δα» συ­ντε­ταγ­μέ­νη α­πό τον Ζό­ζεφ Ζί­μετ, γε­νι­κό διευ­θυ­ντή της Α­πο­στο­λής της Ε­κατο­ντα­ε­τη­ρί­δας του Πρώ­του Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου, μπο­ρού­με να δια­βά­σου­με:

«Η Γαλ­λί­α η ο­ποί­α συ­χνά λά­μπει δια της α­που­σί­ας της, ο­φεί­λει αυ­τή τη φορά να είναι πα­ρού­σα στο πλευ­ρό των χωρών της Βρε­τα­νι­κής Κοι­νο­πο­λι­τεί­ας (Μ. Βρεττανία, Αυ­στρα­λί­α, Νέα Ζη­λαν­δί­α, Ιν­δί­α) στην πρό­σκλη­ση των τουρ­κι­κών αρ­χών στις 25 Α­πρι­λί­ου 2015».Ση­μειω­τέ­ον, ό­τι αυ­τό το έγ­γρα­φο των ε­κα­τόν και μιας σε­λί­δων δεν κά­νει κα­μί­α νύ­ξη για τη Γε­νο­κτονί­α των Αρ­με­νί­ων ού­τε α­κό­μα και για την Αρ­με­νί­α.

Α­ντι­μέ­τω­πη με αυ­τήν την χον­δρο­ειδή συ­μπε­ρι­φο­ρά, η η­γε­σί­α της Συ­ντο­νι­στι­κής Επι­τρο­πής των Αρ­με­νι­κών Ορ­γα­νώ­σε­ων της Γαλ­λί­ας α­πέ­στει­λε ε­πι­στο­λή στους πρέ­σβεις της Αυ­στρα­λί­ας και της Νέ­ας Ζη­λαν­δί­ας στη Γαλ­λί­α.

Με αυ­τήν ε­ξη­γεί ό­τι η μά­χη της Καλ­λί­πο­λης και η Γε­νο­κτο­νί­α των Αρ­με­νί­ων:

«Δεν αλ­ληλο­προ­σεγ­γί­ζουν μό­νο η­με­ρο­λο­για­κά, αλ­λά ε­ξί­σου και με δε­σμούς αι­τιό­τη­τας. Διό­τι δεν υ­πάρ­χει κα­μί­α αμ­φι­βο­λί­α ό­τι ε­άν οι Αυ­στρα­λοί και οι Νε­ο­ζη­λαν­δοί εί­χαν δια­πε­ρά­σει τις γραμ­μές των Ο­θω­μα­νών στην Καλ­λί­πο­λη, η Κων­στα­ντι­νού­πο­λη θα έ­πε­φτε σύ­ντο­μα και η Πρώ­τη Γενο­κτο­νί­α του 20ου αιώ­να θα μπο­ρού­σε να α­πο­φευ­χθεί. Ε­πο­μέ­νως η μά­χη της Καλ­λί­πο­λης και η Γε­νο­κτο­νί­α των Αρ­με­νί­ων συν­δέ­ο­νται ου­σια­στι­κά, διό­τι η ήτ­τα της Καλ­λί­πο­λης κα­τέ­στη­σε δυ­να­τή την πραγμα­το­ποί­η­σή της.Αλ­λά, συ­νε­χί­ζει η ε­πι­στο­λή, με το πρό­σχη­μα να δώ­σουν έ­ναν ι­διαί­τε­ρο χα­ρα­κτήρα στην α­να­μνη­στι­κή ε­πέ­τειο αυ­τής της μάχης, οι τουρ­κι­κές αρ­χές θέ­λουν να ε­πε­κτεί­νουν τις τε­λε­τές ε­πί δι­ή­με­ρο και για το λό­γο αυ­τό τις ξε­κι­νούν στις… 24 Α­πρι­λί­ου, η­μέ­ρα μνή­μης της γε­νο­κτο­νί­ας(…).

Ο χει­ρι­σμός εί­ναι ξε­κά­θα­ρος και σας το λέ­με χω­ρίς πε­ρι­στρο­φές: Θα εί­ναι α­κα­τα­νό­η­το ε­άν, έ­να δη­μο­κρα­τι­κό κρά­τος όπως το δι­κό σας, εκ­προ­σω­πη­θεί στην Τουρ­κί­α α­πό τον Πρω­θυ­πουρ­γό του στις 24 Α­πρι­λί­ου 2015, η­μέ­ρα της ε­κα­το­ντα­ετη­ρί­δος της Γε­νο­κτο­νί­ας των Αρ­με­νί­ων, ε­νώ η Τουρ­κί­α ε­ξα­κο­λου­θεί να αρ­νεί­ται αυ­τό το ι­στο­ρι­κό γε­γο­νός.

Α­ντι­θέ­τως, θε­ω­ρού­με ό­τι αυ­τή την η­μέ­ρα η θέ­ση του ο­φεί­λει να εί­ναι μα­ζί με τους άλ­λους αρ­χη­γούς κρα­τών του πλα­νή­τη στις τε­λε­τές μνή­μης και τι­μής της Γε­νο­κτο­νί­ας των Αρ­με­νί­ων οι ο­ποί­ες θα πραγ­μα­το­ποι­η­θούν στο Ε­ρε­βάν».

Σχε­δόν έ­να μή­να αρ­γό­τε­ρα, στις 5 Μαρ­τί­ου, η Συ­ντο­νι­στι­κή Ε­πι­τρο­πή των Αρμε­νι­κών Οργα­νώ­σε­ων της Γαλ­λί­ας έ­λα­βε α­πα­ντη­τι­κή ε­πι­στο­λή εκ μέ­ρους του Ρικ Ουέλ­ς, πρέ­σβη της Αυ­στρα­λί­ας στη Γαλ­λί­α όπου α­να­φέ­ρει: «Α­πό το έ­τος 2000, οι τε­λε­τές μνή­μης της μά­χης της Καλ­λί­πο­λης σε συ­νερ­γα­σί­α με τη Γαλ­λί­α και τις χώρες της Κοι­νο­πο­λι­τεί­ας ορ­γα­νώ­νο­νται στις 24 Α­πριλί­ου». Και σχε­τι­κά με τη γε­νο­κτο­νί­α διευ­κρι­νί­ζει την «ξε­κά­θα­ρη» θέ­ση της αυστρα­λια­νής κυ­βερ­νή­σε­ως ότι «δεν πα­ρεμ­βαί­νει σε αυ­τή την ο­δυ­νη­ρή ι­στο­ρι­κή συ­ζή­τη­ση».

Λο­γι­κά, αυ­τή η αξιό­ποι­νη ό­μως… διεκ­δι­κη­τι­κή ου­δε­τε­ρό­τη­τα, επί της πρώ­της γε­νο­κτο­νί­ας του 20ου αιώ­να υ­πο­νο­εί ό­τι ο αυ­στρα­λός πρω­θυ­πουρ­γός δεν πη­γαί­νει ού­τε στο Ε­ρε­βάν ού­τε στην Καλ­λί­πο­λη.

Εί­ναι ό­μως αυ­τό το νό­η­μα του μη­νύμα­τος το ο­ποί­ο α­πε­στά­λη α­πό την πρε­σβεί­α της Αυ­στρα­λί­ας στη Συ­ντο­νι­στι­κή Ε­πι­τρο­πή των Αρ­με­νι­κών Ορ­γα­νώ­σε­ων της Γαλ­λί­ας;

Γε­γο­νό­τα Ου­σια­στι­κώς Συν­δε­δε­μέ­να

Εν πά­ση πε­ρι­πτώ­σει, θα εί­ναι το λι­γό­τε­ρο λυ­πη­ρό, το ό­τι η ε­κα­το­ντα­ετη­ρί­δα της μά­χης της Καλ­λί­πο­λης θα ευ­νο­ή­σει για δεύ­τε­ρη κα­τά σει­ρά φο­ρά τον τουρ­κι­κό ε­θνικι­σμό.

Πρώ­τη φο­ρά το 1915, ε­πι­τρέ­πο­ντας στην Τουρ­κί­α να ε­ξου­δε­τε­ρώ­σει μια α­πόβα­ση η ο­ποί­α -ε­άν εί­χε ε­πι­τύ­χει- θα μπο­ρού­σε να ε­μπο­δί­σει τα σχέ­διά της για την ε­ξό­ντω­ση των Αρ­με­νί­ων.

Δεύ­τε­ρη φο­ρά, ε­κα­τό χρό­νια αρ­γό­τε­ρα, στην προ­σπάθειά της να α­πο­κρύ­ψει ή το λι­γό­τε­ρο να πα­ρε­μπο­δί­σει τις α­να­μνη­στι­κές τε­λε­τές της γε­νο­κτο­νί­ας στο Ε­ρε­βάν.

Οι αυ­στρα­λοί και νε­ο­ζη­λαν­δοί ή­ρω­ες, οι ο­ποί­οι θυ­σιά­σθη­καν στο ό­νο­μα της ε­λευ­θερί­ας και της δη­μο­κρα­τί­ας, α­ξί­ζουν κά­τι κα­λύτε­ρο α­πό αυ­τό.


Πη­γή: Nouvelles d’ Armenie
Fanny Hagopian

*Ση­μεί­ω­ση: Α­ντά­ντ: L’ Entente Cordiale (1914). Η Ε­γκάρ­δια Συ­νεν­νό­η­ση. Η συμ­μα­χί­α της Γαλ­λί­ας, της Αγ­γλί­ας και της Ρω­σί­ας ε­να­ντί­ον της Γερ­μα­νί­ας κα­τά τον Πρώ­το Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο.

Πηγή
http://dia-kosmos.blogspot.gr/

ΟΙ ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ 5-7 ΕΠΑΡΧΙΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΑΝΗΚΟΥΝ!!!

Μεγάλη ταραχή προκάλεσε στην Τουρκία οι δηλώσεις στις 7 Ιουλίου του γενικού εισαγγελέα της δημοκρατίας της Αρμενίας, Aghvan Hovsepyan, ότι η Αρμενία με την ευκαιρία της μεγάλης επετείου των εκατό χρόνων από την αρμενική γενοκτονία θα οργανώσει μεγάλες κινητοποιήσεις σε διεθνές επίπεδο για να διατρανώσει τα αρμενικά δίκαια.

Μεταξύ δε αυτών των αρμενικών δικαίων εκτός από την διεκδίκηση της αναγνώρισης από την Τουρκία της γενοκτονίας είναι και η διεκδίκηση 5-7 τουρκικών επαρχιών που αρπάγησαν με παράνομο τρόπο από τους Τούρκους.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου, ο γενικός εισαγγελέας της Αρμενίας μιλώντας στο φόρουμ της Ένωσης Αρμενίων Δικηγορών στο Ερεβάν, τόνισε πως επί τη ευκαιρία της επετείου των εκατό χρόνων της μεγάλης αρμενικής γενοκτονίας οι Αρμένιοι ετοιμάζουν μεγαλειώδεις εκδηλώσεις στην Αρμενία και σε όλο τον κόσμο όπου υπάρχει αρμενική διασπορά. Οι εκδηλώσεις αυτές σε συνεργασία με την αρμενική εκκλησία θα δίνουν έμφαση αφ’ ενός στο πάγιο αίτημα της αναγνώρισης από πλευράς της Τουρκίας των μεγάλων εγκλημάτων που έχει διαπράξει σε βάρος των χριστιανών της Μικράς Ασίας στις αρχές του εικοστού αιώνα και αφ’ έτερου στη διεκδίκηση από την Τουρκιά 5-7 επαρχιών όπου κατοικούσε αμιγής αρμενικός πληθυσμός και εκδιώχτηκε με βάρβαρο τρόπο, όσοι φυσικά γλύτωσαν από την γενοκτονία.

Ο Aghvan Hovsepyan τόνισε πως οι Αρμένιοι δεν είναι δυνατό να λησμονήσουν τις πατρίδες τους που αρπάγησαν από την τουρκική βαρβαρότητα και το θέμα εκτός από ηθικό είναι και νομικό καθώς οι αρμενικές διεκδικήσεις είναι νόμιμες και βασίζοντα στο διεθνές δίκαιο.

Τις απόψεις του Hovsepyan συμμερίζεται απόλυτα και ο νυν πρόεδρος της Αρμενίας, Serj Sarkısyan, ο οποίος στο ίδιο φόρουμ έδωσε έμφαση στην συμβολή της αρμενικής διασποράς για την επιτυχία των εκδηλώσεων για την εκατοστή επέτειο της μεγάλης αρμενικής γενοκτονίας και πρόσθεσε πως οι Αρμένιοι δεν ξεχνούν τις πατρίδες τους στην σημερινή Τουρκία από τις οποίες εκδιώχτηκαν δια της βίας ενώ μεγάλο μέρος του πληθυσμού σφαγιάστηκε από τα οθωμανικά και κεμαλικά στρατεύματα.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πραγματικά οι Αρμένιοι ετοιμάζουν από τώρα μεγαλειώδεις εκδηλώσεις σε πολλές πρωτεύουσες με την στήριξη της αρμενικής διασποράς για την εκατοστή επέτειο της αρμενικής γενοκτονίας. Αυτή την φορά οι εκδηλώσεις θα δώσουν έμφαση εκτός από την διεκδίκηση της αναγνώρισης από την Τουρκία της μεγάλης γενοκτονίας και στην διεκδίκηση εκ μέρους της Τουρκίας των αρμενικών επαρχιών στην σημερινή νοτιοανατολική Τουρκία από όπου οι Αρμένιοι εκδιώχτηκαν με βίαιο τρόπο. Θα έχουν δηλαδή και απολυτρωτικό χαρακτήρα.

Να σημειωθεί ότι οι σχέσεις Τουρκίας Αρμενίας παρά τις κάποιες προσπάθειες εκ μέρους των Αμερικανών για να υπάρξει κάποια προσέγγιση παραμένουν εξαιρετικά παγωμένες και τα σύνορα μεταξύ των δυο χωρών είναι κλειστά καθώς οι Αρμένιοι παραμένουν σταθεροί στο πάγιο αίτημα τους προς την Τουρκία της αναγνώρισης των φρικτών τουρκικών εγκληματών κατά των Αρμενίων δηλαδή της μεγάλης αρμενικής γενοκτονίας.

Βλέπετε οι Αρμένιοι ακόμα δεν έχουν γνωρίσει την κ Ρεπούση. Αν την γνώριζαν ίσως άλλαζαν άποψη για όλα αυτά και απέδιδαν την γενοκτονία τους όχι στους Τούρκους αλλά… σε φυσικά φαινόμενα.

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος

http://dia-kosmos.blogspot.com/2013/12/5-7.htm