«ΜΚΟ»: «Κρατικά» Εργαλεία Προπαγάνδας, Ελέγχου και… Πλουτισμού

Γράφει ο Μάριος Λ. Ευρυβιάδης, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Μάρτιος 2011

Ανάμεσα στις χιλιάδες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται ανά τον κόσμο υπό την γενική μορφή Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) πολλές εκ των οποίων μας είναι γνωστές και ως Δεξαμενές  Σκέψεις ή Think Tanks, υπάρχουν τρεις που χρήζουν το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μας.

Είναι η German Marshall Fund of the United States (GMFUS) που ιδρύθηκε στην Δυτική Γερμανία το 1972 και που χρηματοδοτήθηκε από την γερμανικήκυβέρνηση και άλλους, είναι η Peace and Research Institute (PRIO) που ιδρύθηκε στην Νορβηγία το 1959 και που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση της Νορβηγίας και άλλους και είναι και η International Crisis Group (ICG) που ιδρύθηκε από πρώην υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους δυτικών κρατών, Προέδρους, Πρωθυπουργούς, Υπουργούς Εξωτερικών, Στρατηγούς (με Αμερικανούς, Βρετανούς, Αυστραλούς και  Σκανδιναβούς να κυριαρχούν) το 1995 και η οποία χρηματοδοτείται από όλες σχεδόν τις ευρω-ατλαντικές χώρες, και άλλους[1].

Πέραν της Δυτικής τους προέλευσης και οι τρεις αυτοδιαφημίζονται ως ανεξάρτητες, μη κερδοσκοπικές, μη κυβερνητικές οργανώσεις που παράγουν αντικειμενικό και επιστημονικό έργο. Το έργο τους, λένε, στοχεύει στην εμπέδωση της ειρήνης, στην πρόληψη των συγκρούσεων, στην επίλυση διεθνών  και ενδοκρατικών διενέξεων και γενικά στη δημιουργία συνθηκών για το σεβασμό των ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων. Μία επίσκεψη στους ιστότοπους και των τριών οργανώσεων επιβεβαιώνει τα παραπάνω.

Ωστόσο τα πράγματα δεν έχουν έτσι. Και οι τρεις οργανώσεις ιδρύθηκαν επί σκοπώ και υπήρξαν από καταβολής τους στρατευμένες. Άρχισαν και συνεχίζουν να λειτουργούν ως πολιτικά δεκανίκια των κυβερνήσεών τους που υπήρξαν και παραμένουν οι μεγαλύτεροι χρηματοδότες του. Με τον καιρό και τις δραστηριότητές τους, διευρύνθηκαν και οι χρηματοδότες τους σήμερα είναι κυρίως, όπως στην περίπτωση των GMFUS και ICG, μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, τράπεζες, χρηματοπιστωτικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα ακόμα και φορείς όπως είναι η ευρωατλαντική Νατοϊκή συμμαχία. Χωρίς όμως την οικονομική στήριξη και πολιτική αρωγή των κρατών που τα ίδρυσαν, χωρίς δηλαδή τον κρατικό κορβανά, οι οργανώσεις αυτές θα είχαν προ καιρού πτωχεύσει. Διατηρούνται και λειτουργούν διότι εξυπηρετούν συμφέροντα των κρατών τους ή, γενικότερα, διότι εξυπηρετούν μια ευρύτερη ιδεολογία και θεώρηση των πραγμάτων, που επιθυμούν οι χρηματοδότες τους.

Στην προκειμένη περίπτωση οι πρώτες δυο, που ιδρύθηκαν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, λειτούργησαν με βάση την ευρω-ατλαντική ψυχροπολεμική διάταξη και σήμερα, μαζί με την ICG που ιδρύθηκε μεταψυχροπολεμικά, εξυπηρετούν το ιδεολόγημα του ευρωατλαντισμού, δηλαδή του αμερικανικού ηγεμονισμού[2].

Συνεπώς καμία από τις τρεις δεν νομιμοποιείται να αυτοπροσδιορίζεται ως ΜΚΟ διότι το βασικό και ουσιαστικό χαρακτηριστικό κάθε αυθεντικής ΜΚΟ είναι η οικονομική της αυτονομία. Και όταν ένας μουσικός πληρώνεται (κατά τη λαϊκή σοφία, δυτικής μάλιστα προέλευσης) αυτός που τον πληρώνει του λέει και τι να παίξει (“He who pays the piper calls the tune”).[3]

Στην ουσία και ως προς τις συνέπειές τους, οργανώσεις όπως οι προαναφερθείσες  είναι Κυβερνητικές Οργανώσεις. Και έτσι αναφέρονται από φορείς όπως τα Ηνωμένα Έθνη[4]για παράδειγμα και από αναλυτές. Ως GONGOs τις αναφέρουν, δηλαδήGovernmental Non Governmental Organizations.[5]

Η χειρότερη συνέπεια της κατάχρησης που γίνεται είναι ότι οι οργανώσεις αυτές έχουν δώσει κακό όνομα στις πραγματικές αυθεντικές και πολιτικά αυτόνομες  ΜΚΟ. Οι τελευταίες λειτουργούν υπό αντίξοες συνθήκες και με χρηματοδοτήσεις από τις ατομικές εισφορές των μελών τους. Επιπλέον, στην εξέλιξή τους οι GONGOs χρησιμοποιήθηκαν ψυχροπολεμικά και μεταψυχροπολεμικά και ως φορείς που προσέφεραν και συνεχίζουν  να προσφέρουν κάλυψη (cover) για κατασκοπευτικές και άλλες υπονομευτικές δραστηριότητες σε τρίτες χώρες υπέρ των κρατών που τις χρηματοδοτούν. Δέλεαρ, κατά κανόνα, είναι το άφθονο χρήμα που ανοιχτόχερα παραχωρείται σε άτομα και τοπικούς φορείς που είτε υφίστανται ή δημιουργούνται επί τούτου.[6]

Αυτό που εμείς εδώ πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι οι τρεις αυτές οργανώσεις, GMFUS, PRIO, ICG, είναι δραστηριοποιημένες σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά ιδιαίτερα δραστηριοποιημένες στο δικό μας βαλκανικό χώρο και την Ανατολική Μεσόγειο. Υλοποιούν μια δική τους ατζέντα πλουσιοπάροχα και αδιαφανώς χρηματοδοτούμενη.

H κριτική που ακολουθεί επικεντρώνεται στις τρεις αυτές διεθνείς οργανώσεις. ΤηνGerman Marshall Fund of the United States (GMFUS)  με έδρα την Ουάσιγκτον και με πολυεθνική παρουσία, την International Crisis Group (ICG) με έδρα τις Βρυξέλες και με πολυεθνική παρουσία και την Peace and Research Institute  (PRIO) με έδρα το Όσλο και επίσης με πολυεθνική παρουσία.

Όπως προαναφέρθηκε, καμία από τις τρεις αυτές οργανώσεις δεν πληροί το βασικό  κριτήριο της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης, που είναι αυτό της οικονομικής αυτονομίας. Δεν έχουν εισφορές από συνδρομές – δεν έχουν καν συνδρομητές, όπως έχει κάθε αυθεντική ΜΚΟ, ενώ τίποτα απ’ ότι παράγουν δεν τους αποφέρει πόρους. Και οι τρεις οργανώσεις είναι κρατικοδίαιτες. Το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού τους είναι κρατικό. Είναι GONGOs.

Πιο συγκεκριμένα και σ’ ότι αφορά σε Ελλάδα και Κύπρο και οι τρεις αυτές GONGOs  υλοποιούν μια ευρωατλαντική ατζέντα που αντιστρατεύεται κατά τρόπο προκλητικό τα συμφέροντά τους. Το προκλητικό και απαράδεκτο είναι ότι άμεσα στην περίπτωση της GMFUS  και της ICG  και έμμεσα της PRIO, οι οργανώσεις αυτέςχρηματοδοτούνται και από δικούς μας πόρους. Χρηματοδότες της GMFUS και της ICG υπήρξαν κατά καιρούς όλα τα νατοϊκά κράτη, τα Υπουργεία Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, ευαγή ελληνικά ιδρύματα ελληνικά και μη, τουρκικά εμπορικά επιμελητήρια, κ.α. Μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα της GMFUS όχι μόνο θα εκπλήξει αλλά θα εντυπωσιάσει.[7]

Πιο δύσκολη είναι η διερεύνηση της ICG  και των πηγών χρηματοδότησής της. Πέραν της ιστοσελίδας της ICG, που είναι ελλιπέστατη,  όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να ενημερωθούν από την ποιοτικά εξαιρετική έρευνα του Tom Hazeldine, “The North Atlantic Counsel: Complicity of the International Crisis Group ” στην επιθεώρηση NewLeft Review 63 (May-June 2010, www. newleftreview.org). Aπό τη μελέτη του Hazeldine ξεπροβάλλουν σε όλο τους το μεγαλείο και προσωποποιημένα ο αμοραλισμός, η υποκρισία, ο κυνισμός και η ηθική της χαβούζας που χαρακτηρίζουν τους θιασώτες της νεοταξικής ηγεμονικής ιδεολογίας του ευρωατλαντισμού και των πρόθυμων διανοουμένων ιθαγενών και μη, που την διακινούν και την εξαγνίζουν.[8] Στην περίπτωση της PRIO οι χρηματοδοτήσεις, πέραν από τον νορβηγικό κορβανά, προέρχονται και από υπεργολαβίες που αυτή έχει αναπτύξει την τελευταία δεκαετία κυρίως με την USAID και με πόρους που το αμερικανικό Κογκρέσο διέθετε για την Κύπρο, τη χρήση των οποίων η αμερικανική πρεσβεία στην  Λευκωσία άλλαξε αυθαίρετα και χωρίς τη γνώση του Κογκρέσου και τη συναίνεση της Λευκωσίας, για την προώθηση του Σχεδίου Ανάν.[9]

Οι προαναφερθείσες GONGOs έχουν υπέρμετρη δραστηριότητα στα Βαλκάνια και στο τρίγωνο Ελλάδας – Κύπρου -Τουρκίας. Οι εκθέσεις τους, κλειστά και ανοικτά σεμινάρια, reference/fοcus groups,[10] πολυπολιτισμικές συνάξεις και μουσικές εκδηλώσεις, ανέρχονται σε εκατοντάδες. Χωρίς καμία εξαίρεση οι εκθέσεις τους υπερθεματίζουν υπέρ των Σκοπίων, του Σχεδίου Ανάν, ενώ η GMFUS ανέλαβε εργολαβικά και επιπλέον να αναγάγει την Τουρκία ως τον ευμενή ηγεμόνα των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Όλα όσα αποδίδονται στον ισλαμιστή μέγα μάγιστρο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, Αχμέτ Νταβούτογλου, περί νέο-οθωμανισμού, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εντοπίσουν στις ανακυκλούμενες εκθέσεις της GMFUS και της  ICG για την Τουρκία, χωρίς την αλαζονική γλώσσα του ισλαμιστή Υπουργού.[11]

Επίσης τόσο η GMFUS όσο και η ICG έχουν ταυτιστεί με την ατλαντικής έμπνευσης τουρκική στρατηγική απονομιμοποίησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και έχουν κινηθεί προς την κατεύθυνση αυτή με δραστηριότητες στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου. Η GMFUS οργάνωσε με την συνεργασία Ουάσιγκτον και Άγκυρας την πρώτη «επίσημη» επίσκεψη επαγγελματικών μελών του Κογκρέσου και αμερικανικών εταιρειών δραστηριοποιημένων στην Τουρκία, στα κατεχόμενα για να σπάσει, δήθεν, το «εμπάργκο» της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων.  Η επίσκεψη αυτή που έγινε τον Φεβρουάριο του 2005 οργανώθηκε από το Congressional Affairs Program και το Congressional Study Group of Turkey του GMFUS της Ουάσιγκτον. Σε αυτό, ενεργή συμμετοχή είχε και η αμερικανική πρεσβεία στην Άγκυρα, ο εμπορικός ακόλουθος της οποίας συνόδευσε την αποστολή στην κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου μέσω Τουρκίας. Το συγκεκριμένο γεγονός ήταν μια παράνομη και καθ’ όλα εχθρική ενέργεια κατά της Λευκωσίας. Αυτός ίσως να είναι και ο πιο πιθανός λόγος που η δραστηριότητα αυτή του GMFUS  δεν εμφανίζεται πλέον στον ιστοτόπο της οργάνωσης.

Αναφορικά με την ICG η  πρώτη της έκθεση μετά το 2004, καταφέρεται με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς κατά του Προέδρου Παπαδόπουλου και προτείνει την έναρξη απευθείας εμπορίου με τα κατεχόμενα[12]. Δηλαδή, και οι δυο οργανισμοί υπήρξαν «προπομποί» ιδεών και θέσεων που η γραφειοκρατία της ΕΕ προσπαθεί, καθόλου τυχαία, να επιβάλλει στην Λευκωσία.

Η συγγραφή της προαναφερθείσας έκθεσης της ICG (2006) καθοδηγήθηκε από τον Τούρκο πρέσβη στις Βρυξέλλες και εξυμνήθηκε από Κύπριους και Ελλαδίτες θιασώτες του Σχεδίου Ανάν  σε επίσημες παρουσιάσεις σε Λευκωσία και Αθήνα.[13]

Θα πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι ICG και PRIO έχουν κυκλοφορήσει σχεδόνπανομοιότυπες εκθέσεις προσβάσιμες στο διαδίκτυο, οι οποίες αμφισβητούν την εγκυρότητα των τίτλων ιδιοκτησίας των προσφύγων και την αξιοπιστία του κυπριακού κτηματολογίου υποστηρίζοντας έτσι, με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο, την τουρκική θέση στο περιουσιακό.[14]

Τέλος και οι δύο αυτές GONGOs υποστηρίζουν με εκθέσεις που αποτελούν την επιτομή της ψεύτικης ειδημοσύνης, ότι μία λύση του Κυπριακού στα δικά τους προτεινόμενα μέτρα θα αυξήσει κατά πολλές χιλιάδες το ετήσιο εισόδημα κάθε Κύπριου, ενώ θα προσθέσει στο ακαθάριστο εθνικό προϊόν σε Κύπρο Ελλάδα Τουρκία πολλά δισεκατομμύρια ευρώ.[15]

---

[1] Σχετικές πληροφορίες και στοιχεία, όχι όμως ολοκληρωμένα, ειδικά σ’ ότι αφορά στις χρηματοδοτήσεις αλλά και στη διεθνή διαπλοκή των μελών και των τριών οργανισμών, μπορούν να εντοπισθούν στους επίσημους σχετικούς ιστοτόπους (www.gmfus.org,  www.prio.org,   www.crisisgroup.org ).

[2]Εκ των τριών η GMFUS εκφράζει κατεξοχήν το ιδεολόγημα του ευρωατλαντισμού, στο πλαίσιο του οποίου λειτουργεί , από το 1982, διατλαντικό πρόγραμμα ανάδειξης νέων ηγετών , το Marshall Memorial Fellowship ( MMF ). Ετησίως πάνω από 100 άτομα (Fellows ) επιλέγονται από 37 χώρες των δύο πλευρών του ατλαντικού για επισκέψεις κατ’ομάδες στις αντίστοιχες χώρες , όπου έχουν υψηλού επιπέδου επαφές , συμμετέχουν σε σεμινάρια και απολαμβάνουν την τοπική φιλοξενία. Θεωρητικά, μέσω του MMF και του συναφούς networking οικοδομείται η νέα ελίτ του ευρωατλαντισμού. Η επιλογή των Fellows γίνεται από συνεργαζόμενα με το GMFUS ιδρύματα , ΜΚΟ και οργανώσεις. Στην Ελλάδα, ο επιλογέας ( Selection Partner ) του προγράμματος για λογαριασμό της GMFUS είναι , κατά την ιστοσελίδα της GMFUS, το ΕΛIΑΜΕΠ σε συνεργασία με το Ίδρυμα Νιάρχος. Η τελευταία επίσκεψη Fellows του MMF  στην Ελλάδα με υποδοχέα το ΕΛΙΑΜΕΠ έγινε το Μάρτιο του 2011 με επισκέψεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Στη Θεσσαλονίκη η επίσκεψη έγινε με την συνεργασία της νεότευκτης και  υπερδραστήριας οργάνωσης, Navarino Network (www.navarinonetwork.org).

[3] Ακριβώς το νόημα της ρήσης αυτής φέρει ως τίτλο στη βρετανική της έκδοση η πρωτοποριακή μελέτη της Frances Stonor Saunders Who Paid the Piper (Granda Publications 1999). Η αμερικανική έκδοση τιτλοφορείται The Cultural Cold War: The CIA and the Word of Arts and Letters (The New Press, 2000). Στις σελίδες του βιβλίου ο ερευνητής θα δει να ξεδιπλώνεται το modus operandi για την κατίσχυση του κομμουνισμού στον «πόλεμο των ιδεών», πάμπολλα δείγματα γραφής «πρόθυμων» και εξωνυμένων  «διανοούμενων», παραπλανητικών οργανώσεων και ευαγών ιδρυμάτων που σήμερα αναγνωρίζουμε ως ΜΚΟs, και, κυρίως τους φανερούς και αφανούς πόρους χρηματοδότησής τους.

[4] Διεθνείς οργανισμοί, όπως τα ΗΕ και το ΝΑΤΟ , που ιδρύθηκαν από κράτη, ονομάζονται διακρατικοί οργανισμοί ή inter-governmental ( IGOs ). Ο όρος Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ΜΚΟ , ή  NGOs εμφανίστηκε τότε ακριβώς για να διαφοροποιούνται διεθνείς διακρατικοί οργανισμοί από ιδιωτικούς που προϋπήρχαν ή που ιδρύθηκαν μετά το 1945.

[5] Βλ. Moises Naim, “What is a GONGO? How Government – Sponsored Groups Masquerade as Civil Society”, Foreign Policy, May-June 2007. Ο κ. Naim αν και επικριτικός του φαινομένου, εντούτοις δείχνει περισσή κατανόηση  σε οργανώσεις που έχουν έδρες δυτικές χώρες όπως π.χ. την αμερικανική National Endowment for Democracy (NED)  που χρηματοδοτεί το αμερικανικό Κογκρέσο και της οποίας ο κ. Naim αποτελεί στέλεχος. Για τη NED  βλέπε παρακάτω.

[6] Πέραν του πονήματος της Saunders,  βλέπε ενδεικτικά τις εξαιρετικές μελέτες των Christopher Simpson, Science of Coercion: Communication Research and Psychological Warfare, 1945-1980 (Oxford University Press, 1996) και Joan Poelofs,Foundations and Public Policy: The Mask of Pluralism (State University of New York Press, 2003). Βλ. επίσης, Joan Poelofs, “The NED, NGOs and the Imperial Uses of Philanthropy”, Counterpunch, May 13/14 2006. Δες  και το κλασσικό πλέον σχεδιάγραμμα με τους ομόκεντρους κύκλους που πρωτοδημοσιεύθηκε  στην Τhe Washington Post στις 26 Φεβρουαρίου 1967, με τον απόλυτα διαφωτιστικό τίτλο “This is How the Money Goes Around”. Εκεί αποκαλύπτονται φορείς, ΜΚOs  και παρένθετοι οργανισμοί μέσω των οποίων η CIA λειτουργούσε ένα παγκόσμιας εμβέλειας σύστημα χρηματοδοτήσεων.  Όπως παραδέχτηκε ο πρώτος πρόεδρος της NED, Allen Weinstein, “ a lot of what we do today was done covertly 25 years ago by the CIA ”. Δές Eric Walberg, “Egypt/Serbia/Georgia: Learning from others’ mistakes”,www.ericwalberg.com  

Στην έκδοση της 15ης Φεβρουαρίου 2011 η Ελευθεροτυπία δημοσιεύει ονομαστικό κατάλογο 528 φερομένων ως ΜΚΟ ελληνικών οργανώσεων  που είναι καταγεγραμμένες στο μητρώο Υπηρεσίας Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ) του Υπουργείου Εξωτερικών (Αλίκη Μάτση, «528 ΜΚΟ στο τραπέζι|, σελ. 17), όλες χρηματοδοτούμενες από το ελληνικό δημόσιο και οι οποίες εξυπηρετούν τις όποιες σκοπιμότητές του. Είναι δηλαδή Κυβερνητικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Είναι GONGOs. Ο κατάλογος της Ελευθεροτυπίας είναι ελλιπής αφού δεν συμπεριλαμβάνονται τα ονόματα των Διοικητικών Συμβουλίων των οργανισμών. Στο κύριο σχόλιο της «Ε», «ΜΚΟ και διαφάνεια», η εφημερίδα αναδεικνύει την όλη παθογένεια των ελληνικών αυτών οργανώσεων οι οποίες με ελάχιστες εξαιρέσεις, εξυπηρετούν ιδιοτέλειες και των πλουτισμό των μελών τους.

Για την δημόσια απαίτηση του Προέδρου Μπούς του νεότερου, οι αμερικανικές ΜΚΟ να λειτουργούν ως προπαγανδιστικοί φορείς των ΗΠΑ, βλ. Naomi Klein “Now Bush wants to buy the complicity of aid workers”, The Guardian, 23 June 2003 και “Bush to NGOs: Watch Your Mouth”, Globe and Mail (Canada) June 20, 2003. Επί προεδρίας Κλίντον η προσέγγιση υπήρξε πιο εκλεπτυσμένη. Κατά τον υπουργό Εξωτερικών  Ουόρεν Κρίστοφερ, “by enlisting international and regional institutions in the work, the US can laverage our own limited resources and avoid the appearance of trying to dominate others”. Δές  www.ericwalberg.com

[7] Σχετικά αλλά ανεπαρκή στοιχεία μπορούν να εντοπισθούν στους ιστοτόπους των οργανώσεων. Αυτά κατά καιρούς αλλάζουν ή απαλείφονται εσκεμμένα. Ωστόσο μια επίμονη έρευνα στο διαδίκτυο μπορεί να τα εντοπίσει.

[8] Άμεσα συναφής είναι και η μελέτη του Jan Oberg, “The International Crisis Group: Who pays the Piper?”, The Transnational Foundation for Peace and Future”, April 15, 2005 (Press Info No.219). Η  ICG  είναι χωρίς υπερβολή ο «νονός» της απόσχισης του Κόσσοβου στη βάση μιας στρατηγικής δαιμονοποίησης των Σέρβων και εξαγνισμού των Αλβανών καθώς επίσης και μιας νεοταξικής αντίληψης  περί «νεοφιλελεύθερου ιμπεριαλισμού» που «νομιμοποίησε» τους Νατοϊκούς βομβαρδισμούς του 1995 και 1999. Περί του τελευταίου δες ειδικά, Robert Cooper, “The new liberal imperialism”, The Guardian, April 7, 2002. Ο Βρετανός Cooper είναι σήμερα υψηλόβαθμο στέλεχος της γραφειοκρατίας της ΕΕ στις Βρυξέλλες για ζητήματα εξωτερική πολιτικής. Παλαιότερα υπήρξε πρωτοσύμβουλος του Πρωθυπουργού Τόνι Μπλέρ.Πέραν των Δυτικών / Νατοϊκών κυβερνήσεων, ο πιο σημαντικός χρηματοδότης της  ICG  υπήρξε ο George Soros  που πρωτοχρηματοδότησε τη δημιουργία της ICG με φορέα τον πρώην Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών  και Πρόεδρο του Ιδρύματος Carnegie, Morton Abramowitz. Μαζί με τον Abramowitz,  τα μέλη και οι αξιωματούχοι της ICG, αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα της ευρωατλαντικής ελίτ. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο μέχρι το 2007 Πρόεδρος της ICG,  ο Αυστραλός Gareth Evans, ο οποίος ως Υπουργός Εξωτερικών υπήρξε θιασώτης του Ινδονήσιου δικτάτορα Σουχάρτο και απολογητής της γενοκτονικής του πολιτικής στο Ανατολικό Τιμόρ.

[9] Για την σχετική τεκμηρίωση βλέπε την πολυσέλιδη  έκθεση της Nathan Associates, Inc. Final Report: Cyprus Bi-Communal Development Irregam Evaluationτης 25ης Μαΐου 2004 (Evaluation IQC No. AEP-I-0000-0002300). Η Έκθεση Nathan υποβλήθηκε προς την United States Agency for International Development και (α) αποτιμούσε τους λόγους αποτυχίας του δημοψηφίσματος το 2004 για το Σχέδιο Ανάν και (β) πιο σημαντικό για τους σκοπούς μας, περιγράφει με μεγάλη λεπτομέρεια και με στοιχεία (χρηματοδοτήσεις ΜΚΟ και αποδέκτες χρημάτων) τις μεθοδεύσεις της αμερικανικής πρεσβείας για παράκαμψη της Κυπριακής Κυβέρνησης. Η Έκθεση Nathan αποσύρθηκε από το διαδίκτυο μετά από ολιγοήμερη διαθεσιμότητά της. Βλ. Επίσης, Μιχάλης Ιγνατίου, «Ταμείο για ευαίσθητες δραστηριότητες», Ο Φιλελεύθερος, 30 Νοεμβρίου 2008.

[10] Όπως μας πληροφορεί ο Simpson  στην προαναφερθείσα μελέτη του, τα reference/focus groups υπήρξαν ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία που οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ ανέπτυξαν τη δεκαετία του 1950 μέσω των οποίων επέβαλαν τις δικές τους θέσεις και θεωρήσεις για τα πράγματα, δηλαδή τη δική τους προπαγάνδα  (communication theory). Η επιβολή της αμερικανικής θεώρησης επέτρεπε τον έλεγχο και τη διαχείριση των λεγόμενων αναπτυσσόμενων χωρών του τρίτου κόσμου, όχι όμως και την επίλυση των όποιων προβλημάτων που τις ταλάνιζαν. Ποτέ δεν αποτελούσε στόχο της αμερικανικής στρατηγικής η επίλυση τέτοιων προβλημάτων παρά μόνο η «διαχείρισή» τους μέσω μιας διατεταγμένης ιδεολογίας. Ένας από τους πιονέρους της παραπάνω μεθοδολογίας υπήρξε το πρώην μέλος των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και μεταπολεμικά καθηγητής στο Yale, “Leonard Doob – author of the 1948 text Public Opinion and Propaganda and an activist in US international propaganda projects until well into the 1980’s” – όπως γράφει ο Simpson (σελ. 87). Ο Doob και συνάδελφοί του όπως ο Herbert Kelman του Harvard  έδρασαν και στην Κύπρο. «Απόφοιτοι» των σεμιναρίων και focus groups που διηύθυναν οι Kelman και Doob στο Cambridge και στην Λευκωσία (Λήδρα Πάλλας), βρίσκονται σήμερα σε νευραλγικές κρατικές θέσεις στην Κύπρο, σε Πανεπιστήμια και αλλού, και παραμένουν οι κατ’ εξοχήν θιασώτες του Σχεδίου Ανάν και της κατάλυσης του κυπριακού κράτους του 1960.

[11] Βλ. το ειδικό πρόγραμμα για την Τουρκία στον επίσημο ιστότοπο της GMFUS. Ανάλογο πρόγραμμα για την Τουρκία με παρόμοιο υλικό υπάρχει και στον ιστότοπο της ICG.

[12] Ο Λόρδος Patten of Barnes δηλώνει κομπάζοντας ότι στην οργάνωσή του, την ICG,  “We often find ourselves saying the things that governments would like to say but find too difficult”. Jan Oberg, “The International Crisis Group”, ο.π.

[13] Βλ. «Το Ευαγές Ίδρυμα ICG  και οι Μυρωμένες Εκθέσεις του», Ο Φιλελεύθερος, 15 Μαρτίου 2006. Στην Λευκωσία, η Έκθεση του 2006 παρουσιάσθηκε σε ακροατήριο στο Intercollege όπου απόφοιτοι των σεμιναρίων Doob-Kelman κατέχουν διευθυντικές θέσεις και αμέσως μετά ο παρουσιαστής του Ιρλανδός Nicholas Whyte,  φιλοξενήθηκε από το ΕΛΙΑΜΕΠ (16 Μαρτίου 2006) στην Αθήνα. Η ειρωνεία είναι ότι λίγο μετά, ο Whyte, υπεύθυνος της ICG για την έρευνα και την συγγραφή της κυπριακής έκθεσης, εξαναγκάσθηκε σε παραίτηση διότι άρχισε να αντιδρά στο μακρύ χέρι της Άγκυρας και να διαφοροποιείται κάπως από τη μέχρι τότε απόλυτα φιλοτουρκική στάση του ICG.

[14] Σχετικά με μερικές από τις δραστηριότητες της PRIO στην Κύπρο, δες ενδεικτικά το επικριτικό κείμενό μου, «Κομπογιαννιτισμός και Προπαγάνδα», Ο Φιλελεύθερος,  16 Μαρτίου 2008. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο Βρετανός Dan Smith, από το 1993 μέχρι το 2007 , διευθυντής της PRIO και ο άνθρωπος που εγκατέστησε τη PRIO στην Κύπρο το 1997. Ο Dan Smith συνεργάστηκε με  το ΕΛΙΑΜΕΠ στην Αθήνα το 2003 και υπήρξε συνιδρυτής του Greek-Turkish Forum της PRIO. Το 2002, ο Dan Smith τιμήθηκε από τη Βασίλισσα Ελισάβετ με το Order of the British Empire ( OBE ). Ίσως το πιο ενδιαφέρον στοιχείο για τον Dan Smith , είναι το επταετές κενό που εμφανίζεται στο βιογραφικό του ( 1981-1988 ) για το οποίο ο ίδιος δηλώνει, “freelance”.

  Πέραν των δραστηριοτήτων της σε Κύπρο και Τουρκία (συνεργασία με το Istanbul Policy Center ) η PRIO ανέπτυξε αδιαφανή δραστηριότητα με το ΕΛΙΑΜΕΠ πριν και μετά το 2004 με επίκεντρο το Σχέδιο Ανάν. Αποκορύφωμα της συνεργασίας των δύο «ΜΚΟ» υπήρξε το κλειστό σεμινάριο στην Ύδρα ( 16-17 Οκτωβρίου 2004 ) όπου παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων, ο Λόρδος Χάνει, ο τότε βρετανός Υφυπουργός Εξωτερικών Ντένις ΜακΣέιν και ο έλληνας ομόλογός του Ευριπίδης Στυλιανίδης . Το σεμινάριο  τέθηκε υπό την αιγίδα του βρετανικού Φόρειν Όφις και της βρετανικής πρεσβείας και του Βρετανικού Συμβουλίου της Αθήνας. Πέραν των 40 επιλεγμένων προσώπων , έλαβαν μέρος στο σεμινάριο της Ύδρας κατόπιν προσωπικής πρόσκλησης. Όλοι υπήρξαν θιασώτες του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα του 2004 για το σχέδιο Ανάν. Οι οργανωτές αρνήθηκαν και απέκλεισαν επιδεικτικά τη συμμετοχή στο σεμινάριο εκπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στρατηγικός στόχος της συνάντησης της Ύδρας, κατά βρετανό βουλευτή που παρευρέθη και αρνήθηκε να συμμορφωθεί στα Chatham House Rules που επέβαλλαν PRIO και ΕΛΙΑΜΕΠ, ήταν «πώς θα αυξηθούν οι πιέσεις για να αλλάξει το πολιτικό ισοζύγιο δυνάμεων στην Κύπρο». Για περισσότερες πληροφορίες , βλ. Φανούλα Αργυρού, Ελευθερία ( Λονδίνο 21 Οκτωβρίου 2004 ) και την πολύ καλή κάλυψη στη Σημερινή της Λευκωσία στις 23-24-25 Οκτωβρίου 2004.

 [15] Βλ. Ευρυβιάδης, «Κομπογιαννιτισμός και Προπαγάνδα»,  Ο Φιλελεύθερος, 16 Μαρτίου 2008.

https://parisis.wordpress.com

http://dia-kosmos.blogspot.gr/

ΚΥΠΡΟΣ: Το αποσχιστικό πραξικόπημα του 1983

Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ

Στις 14 Νοεμβρίου 1983, παραμονή της μονομερούς απόπειρας ανακήρυξης κράτους στις κατεχόμενες από τον Τουρκικό-νατοϊκό στρατό περιοχές της Κύπρου, υπήρχε ανοικτή γραμμή ανάμεσα στον Τούρκο πρέσβη στην Ουάσιγκτον, Σουκρού Ελεκτάγκ, τον Αρχηγό της Χούντας Σtρατηγό Κενάν Εβρέν και τον εγκάθετο τους στη Κύπρο τον Ραoύφ Ντενκτάς.

Η απόφαση για το αποσχιστικό πραξικόπημα ήταν ειλημμένη από το βαθύ κράτος και γνωστή σε ένα πολύ περιορισμένο του κύκλο. Ήταν προγραμματισμένη να λάβει χώρα μεταξύ της 6ης Νοεμβρίου και το αργότερο την 21η Δεκεμβρίου. Και αυτό για δυο λόγους. Μετά την 21η Δεκεμβρίου η Χούντα του Εβρέν δεν θα είχε άμεση εποπτεία των πραγμάτων διότι ο υποψήφιος της, πρώην χουντικός στρατηγός, έχασε τις εκλογές της 6ης Νοεμβρίου από τον Τουργκούτ Οζάλ του νεοσυσταθέντος κόμματος της Μητέρας Πατρίδας. Και στις 21 Δεκεμβρίου ο εντολοδόχος πλέον Πρωθυπουργός Οζάλ θα έπαιρνε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Εθνοσυνέλευση. Ούτε η Χούντα, ούτε ο Ντενκτάς είχαν εμπιστοσύνη στον Οζάλ. Και όπως αποκαλύπτει ο έγκριτος δημοσιογράφος της Χουριέτ (και σημερινός Αρχισυντάκτης της) Σεντάτ Ερκίν σε σχετικό κείμενο του στις 8 Ιουλίου 1991 για το παρασκήνιο της 15ης Νοεμβρίου 1983, συνωμοτώντας με τον Ντενκτάς η Χούντα επεδίωκε, ταυτόχρονα, να υποσκάψει τον Οζάλ στα πρώτα του βήματα ως Πρωθυπουργός. Και δεν είχε άδικο διότι τόσο στο κυπριακό αλλά κυρίως στο κουρδικό ο Οζάλ είχε πολύ προχωρημένες απόψεις. ( Δέκα χρόνια αργότερα θα πεθάνει κάτω απο ανεξιχνίαστες συνθήκες με την οικογένειά του και ιατρικές εκθέσεις να μιλούν ευθέως για δολοφονία του με δηλητηρίαση με χρήση αρσενικού-από το τουρκικό “Βαθύ Κράτος” λόγω των θέσεων του για το κουρδικό ζήτημα.)

Ο δεύτερος λόγος μας παραπέμπει στην προαναφερθείσα “τηλεφωνική επιφυλακή”. Η επιτυχία της συνωμοσίας Χούντας-Ντενκτάς, ο χρονισμός της, εξαρτούνταν από το κατά πόσον το αμερικανικό Κογκρέσο θα ψήφιζε την σχετική νομοθεσία του ετήσιου προϋπολογισμού για την ξένη βοήθεια (foreign aid legislation) και την οποία ο Αμερικανός πρόεδρος Ρέηγκαν έπρεπε να υπογράψει σε νόμο του κράτους.

Η πρόταση βοήθειας της κυβέρνησης Ρέηγκαν για την Τουρκία για το επόμενο οικονομικό έτος (F.Y. 1984) άγγιζε το ένα δις δολάρια ($930εκ) και αποτελούσε μέρος ενός μεγαλόπνοου στρατηγικού σχεδιασμού μεταξύ Ουάσιγκτον και ´Αγκυρας που υπεγράφη με την μορφή Μνημονίου (Memorandum of Understanding) το 1982 στην Τουρκική πρωτεύουσα.

Ο σχεδιασμός, που θα καθιστούσε την Τουρκία τον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής στρατηγικής στην Μέση Ανατολή, προνοούσε την εκταμίευση 18 δις δολαρίων για την Τουρκία στα επόμενα 13 χρόνια. Ο αδύναμος κρίκος της στρατηγικής αυτής ήταν ότι η ετήσια βοήθεια προς την Τουρκία έπρεπε, όπως κάθε εκταμίευση, να έχει την έγκριση του Κογκρέσου. Και στο αρχικό στάδιο των σχεδιασμών αυτών, προβοκατόρικες Τουρκικές κινήσεις στην Κύπρο μπορούσαν να τις δυναμιτίσουν.

Στη προκειμένη περίπτωση ο προϋπολογισμός για την ξένη βοήθεια για το 1984 εγκρίθηκε (δια της μεθόδου των δωδεκατημορίων) και ο Πρόεδρος Ρέηγκαν υπέγραψε την σχετική νομοθεσία στις 14 Νοεμβρίου. Αστραπιαία ο Πρέσβης Ελεκτάγκ (έμπιστος της Χούντας και ο μόνος σε όλο το Τουρκικό ΥΠΕΞ στο κόλπο) ενημέρωσε προσωπικά τον Εβρέν που έδωσε το πράσινο φως στον Ντενκτάς. Και έτσι είχαμε, την ίδια μέρα και με την διάφορα της ώρας, τις νυκτερινές “συζήτησεις” στα κατεχόμενα που περιγράφει σε βιβλίο (Η Κύπρος του Ταλάτ) ο Τούρκος δημοσιογράφος της “Ραντικάλ” Ερντάλ Γκιουβέν με κύρια πηγή του τον Μεχμέτ Ταλάτ, όπου ένας εκβιαστικός και απειλητικός Ντενκτάς γνωστοποίησε ότι την επόμενη θα ανακήρυττε “κράτος”.

Όπως συμβαίνει με τέτοιας μορφής γεγονότα και εξελίξεις στην Κύπρο, γύρω από το αποσχιστικό πραξικόπημα της Χούντας και του Ντένκτας έχει καλλιεργηθεί ένας ακόμη πολιτικός μύθος: ότι και γι’ αυτό φταίει η “αδιαλλαξία” των Ελληνοκυπρίων που δεν έκανε το α, το β, το γ, αλλά και το ωμέγα μέχρι τότε, για να ικανοποιηθούν “δίκαια” τουρκικά αιτήματα αλλά και η λεγόμενη “Διεθνής Κοινότητα” και να προκαταλάβουν, έτσι, τα πράγματα. 

Κατηγορήθηκαν τότε για “αδιαλλαξία” διότι δεν δέχθηκαν το Σχέδιο Νίμιτζ του 1978 (γνωστό και ως το Άγγλο-αμερικανο-καναδέζικο σχέδιο) και τους δείκτες Κουεγιάρ του 1982 και ότι γι’ αυτό οι “poor Turks” δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να διεκδικήσουν μέσω της απόπειρας απόσχισης τα “δικαιώματα” τους.

Στην σύγχρονη ιστορία της Κύπρου κανένα “εσωτερικό” γεγονός δεν υπήρξε γενεσιουργικό αίτιο των καθοριστικών εξελίξεων – υπήρξαν συμπτώματα ευρύτερων διεθνών διεργασιών, στρατηγικών περιφερειακών συγκρούσεων και ισορροπιών στα οποία η Κύπρος και ο λαός της δεν εκλαμβάνονταν παρά μόνο ως αναλώσιμα αντικείμενα.

Το 1983 η αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου ήταν γεγονός με τον Πρόεδρο Ρέηγκαν να αποκαλεί την Σοβιετική Ένωση ως την “Αυτοκρατορία του Κακού”. Ωστόσο η αντίστροφη μέτρηση για τη αναβίωση άρχισε επί Προεδρίας Κάρτερ, το 1978, με την ανατροπή του πληρεξούσιου των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή, του Σάχη της Περσίας, και με την Σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979.

Τα πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση των Σοβιετικών, που θεωρήθηκε ότι είχαν στόχο τους τον γεωστρατηγικό έλεγχο του Περσικού Κόλπου, ήταν η άρση του μερικού εμπάργκο όπλων στη Τουρκία το 1978 από την κυβέρνηση Κάρτερ. Το εμπάργκο υπήρχε από το 1975 λόγω της εισβολής στη Κύπρο (που παραβίαζε αμερικανική νομοθεσία για μη χρήση αμερικανικών όπλων για επιδρομικούς πολέμους). Ακολούθησε το Δόγμα Κάρτερ το 1980 που διακήρυττε ότι τον Περσικό Κόλπο δεν μπορούσε να τον ελέγχει κανείς πλην των Αμερικανών. Και μέσα από το σκεπτικό αυτό η Τουρκία επιλέχθηκε ως ο νέος οπλίτης της περιοχής αντικαθιστώντας το Ιράν. Εξ ‘ ού και τα 18 δις για τα επόμενα 13 χρόνια για εξοπλισμούς και στρατιωτικές υποδομές στην Ανατολική Τουρκία, Κουρδιστάν, που θα φιλοξενούσαν το αμερικανικό μεσανατολικό εκστρατευτικό σώμα. (Για τους επαΐοντες αυτό ήταν το Δόγμα Wohlstetter για τη Τουρκία που αποκάλυψε ο Μιχάλης Ιγνατίου στη Πρωϊνή της Νέας Υόρκης στις 18-19 Ιουνίου 1983).

Στο μεσοδιάστημα είχαμε και το Τουρκικό πραξικόπημα του Σεπτεμβρίου του 1980 με τις άμεσες ευλογίες της Ουάσιγκτον, όπως τεκμηριώνει μακαρίτης Αλί Μπιράντ στο σχετικό του βιβλίο για το πραξικόπημα. Όλα ήταν σε τάξη με μόνη εκκρεμότητα …το κυπριακό. Με το σχέδιο Νίμιτζ οι Αμερικάνοι πίστευαν ότι θα το άφηναν πίσω. Και με την απόρριψη του από τον Πρόεδρο Κυπριανού άρχισε μια καμπάνια που δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί για το δήθεν φταίξιμο των Ελληνοκυπρίων και την δήθεν “καλή πίστη” της Άγκυρας. Ωστόσο το Σχέδιο Νίμιτζ περιείχε μια άγνωστη ρήτρα συμφωνίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας που ο Νίμιτζ εξαναγκάστηκε να αποκαλύψει σε Ακροάσεις στο Κογκρέσο στις 17 Απριλίου 1991, κατόπιν επίμονων ερωτήσεων από το Γερουσιαστή Πωλ Σαρμπάνη . Ότι σε αντάλλαγμα της άρσης του εμπάργκο οι Τούρκοι θα αποχωρούσαν από (τουλάχιστον) μέρος της Αμμοχώστου (όπως προνοούσε και η Συμφωνία Κορυφής Κυπριανού-Ντενκτάς του 1979). Ναι, παραδέχθηκε, υπήρχε συμφωνία αλλά δεν την τήρησαν οι Τούρκοι. Όμως, παραδέχθηκε και πάλι δημόσια στον Σαρμπάνη, ότι η Ουάσιγκτον προχώρησε στην άρση, λόγω των εξελίξεων στον Περσικό Κόλπο και το Αφγανιστάν. Αυτά και για τους θιασώτες των “χαμένων ευκαιριών” που έχουν ελληνοποιήσει την Τουρκική προπαγάνδα.

Με την πραξικοπηματική τους ενέργεια το 1983 οι Τούρκοι απέδειξαν και πάλι εμπράκτως την κακή τους πίστη και μάλιστα ακυρώνοντας κάθε προηγούμενη συμφωνία καθώς επίσης και την όλη λογική των υπό τη αιγίδα του ΟΗΕ διαπραγματεύσεων. Ανατίναξαν την βάση τους. Και το έπραξαν με την ίδια αλαζονεία και ετσιθελισμό και εκβιασμούς που διαπιστώνονται και σήμερα με το τζιχαντιστικό δίδυμο Έρντογαν-Νταβούτογλου, τον κάθε “Βάρβαρο” και το κάθε “ic oglan” τους στις Τουρκοκρατούμενες περιοχές. ´Όπως και σήμερα έτσι και το 1983 πίστευαν ότι διαδραματίζουν “αναντικατάστατο” ρόλο στη λεγόμενη ασφάλεια της Δύσης, ακόμη και του “παγκόσμιου πολιτισμού”, και ότι πρέπει γι’ αυτό να ανταμείβονται …εσαεί.

Θα έπρεπε το 1983 η ελληνοκυπριακή πλευρά όχι απλά να είχε αποχωρήσει από τον διάλογο αλλά να τον είχε καταγγείλει ως πολιτική καρικατούρα, μόνος στόχος του οποίου ήταν (είναι και παραμένει) ο εξαγνισμός της επιδρομικής Άγκυρας και η μετατροπή του θύματος σε θύτη. Τότε το ψυχροπολεμικό περιβάλλον επέβαλλε πολλούς περιορισμούς. Σήμερα αυτό δεν ισχύει. Η Κύπρος, ως κράτος, πρέπει να ξεφύγει από τον θανάσιμο εναγκαλισμό της τζιχαντιστικής πλέον Τουρκίας. Και δεν πρέπει η ελληνοκυπριακή πλευρά να επιστρέψει σε κανένα “διάλογο” όπως αυτός είναι σήμερα δομημένος. Δεν παραξενεύει τους ταγούς η συνεχής επιμονή από τη Άγκυρα και τους ενεργούμενους της για “επανέναρξη” των υφιστάμενων διαδικασιών; Είναι διότι γνωρίζουν εκ των προτέρων και εκ των πραγμάτων το αποτέλεσμα. Που θα είναι η δικαίωση της τουρκικής θεώρησης- για όσων έχουν μέχρι τώρα, και αυτών που έπονται.

http://dia-kosmos.blogspot.gr/